Tôi là Hướng Đạo Sinh

Tôi cố tình viết hoa chữ Hướng Đạo Sinh mặc dù nó là một danh từ chung. Tôi viết hoa bởi vì tôi yêu quý nó. Mà không phải riêng tôi, thiết nghĩ bất kể những ai đã từng tham gia hướng đạo đều cùng có những cảm nghĩ như tôi. Phong trào Hướng đạo đã để lại trong lòng mỗi người những cảm nhận rất khó quên, những đức tính tốt mà chúng ta đã học được từ một người Hướng Đạo Sinh đã mãi mãi ghi dấu ấn trong cuộc đời làm người chúng ta, dù cuộc đời có thăng trầm thế nào đi nữa thì cái Tinh Thần Hướng Đạo vẫn trường tồn, vẫn bất diệt là thế.
Thuở còn tuổi thiếu niên, tôi được may mắn tham gia phong trào hướng đạo từ năm 1969 đến 1972, chỉ ba năm thôi nhưng 3 năm ấy phải gọi là quãng đời đẹp nhất của tôi khi Hướng Đạo dạy chúng tôi rất nhiều điều, biết hòa mình sống với thiên nhiên khắc nghiệt, biết làm mọi việc vì người khác, biết cách xoay sở trong lúc hoạn nạn khó khăn, cho mình và cho người. Những kỷ niệm ấy, những bài học ấy là vô giá cho mỗi đời người. Tôi tham gia và lên tới Đội trưởng nhất (3 vạch trắng trên túi) thì phải nghỉ để tập trung cho việc học, vì đang ở trong thời chiến, không cố gắng học mà thi rớt thì coi như tương lai đi đứt.
Mấy chục năm trôi qua, mỗi lần gặp ai đó biết mình là hướng đạo thì một thứ tình cảm phát sinh trong tim khiến tự dưng mình thấy gần gũi và coi nhau như anh em, chỉ cần vô tình huýt gió điệu nhạc Là la lá la là la lạ, lạ lạ la... thế là biết ngay anh bạn ta là Hướng Đạo Sinh đây rồi, đưa tay trái ra bắt và được đáp lại, thế là coi nhau như anh em, có thể xả thân vì nhau là thế.
Nay sẵn có blog, tôi sưu tầm được nhiều bài viết về lịch sử Hướng Đạo nên cũng muốn ghi lại đây để mà nhớ mãi những kỷ niệm đẹp trong đời. Tuy tuổi đã lớn, óc đã mòn, nhưng cái tinh thần hướng đạo vẫn tươi mới như ngày tôi được tuyên hứa tại Chí Linh Vũng Tàu năm 13 tuổi. Mong sao bạn bè và anh em ta cũng vẫn mãi nhớ cái thời tươi đẹp ấy nhé, và quan trọng là phải cố giữ cho được cái tinh thần hướng đạo mà Bi Pi đã truyền cho chúng ta, để sống cho trọn ba tiếng Hướng Đạo Sinh như chúng ta đã tuyên hứa ngày nào.

VÀI NÉT VỀ PHONG TRÀO HƯỚNG ĐẠO

Huân tước Baden Powell được xem là người thành lập Hướng Đạo, là Ông Tổ của Hướng Đạo Sinh trên toàn thế giới. Ông sinh ngày 22/2/1857, là một vị tướng lỗi lạc trong quân đội Anh, Hướng Đạo Sinh (HĐS) thường gọi thân mật ông là "BP", đọc là Bi Pi. Trở về từ Xi-xin, nơi có những chàng thiếu niên trẻ tuổi dũng cảm, ông đau lòng trước hiện tượng thanh thiếu niên Anh sống dễ dãi, lệ thuộc, lười biếng, ươn hèn, ỷ lại và không đủ nghị lực đối mặt với khổ cực. Để rèn luyện nên những con người đủ nghị lực, tâm trí và sức khoẻ để phục vụ đất nước, năm 1907, ông đã tổ chức trại hướng đạo đầu tiên tại đảo Brownsea nước Anh. Khai sinh ra phong trào sinh hoạt thanh thiếu niên có phạm vi toàn cầu và đã có những dấu ấn riêng cho đến ngày nay. Suốt ngần ấy năm, phong trào hướng đạo đã đạt được những thành tựu rất to lớn. Trải qua bao biến cố của lịch sử, tự thích ứng và mang nét riêng của những quốc gia nó đi qua, hướng đạo đã khẳng được vị trí số 1 của nó và ngày càng mạnh mẽ. Là cái nôi của những kỹ năng sinh hoạt thanh thiếu niên: morse, semaphore, mật thư, nút dây... là nơi cất giữ và phong phú thêm nguồn tư liệu dồi dào giúp con người có thể thích ứng và đối mặt với những khó khăn, thử thách trong cuộc sống.

LỜI HỨA CỦA HƯỚNG ĐẠO SINH

Người Hướng Đạo Sinh khi tham gia sinh hoạt "phải" tự nguyện và tự giác tuân thủ những đều ràng buộc trong tổ chức. Khi được chấp nhận làm một người Hướng Đạo Sinh chính thức trong lễ Tuyên hứa, người ấy cần phải trịnh trọng đọc và quyết thực thi Lời Hứa Hướng Đạo như sau:

- Tôi xin lấy danh dự của tôi mà hứa rằng, phải cố gắng hết sức:
1. Trung thành với Thượng Đế và Tổ Quốc tôi.
2. Giúp đỡ mọi người bất cứ lúc nào.
3. Tuân theo luật hướng đạo.

LUẬT HƯỚNG ĐẠO

1. Hướng đạo sinh trọng danh dự, ai cũng có thể tin vào lời nói của hướng đạo sinh.
2. Hướng đạo sinh trung thành với Tổ Quốc, cha mẹ và người cộng sự.
3. Hướng đạo sinh giúp đỡ mọi người bất cứ lúc nào.
4. Hướng đạo sinh là bạn của tất cả mọi người và xem các hướng đạo sinh khác như anh em ruột thịt.
5. Hướng đạo sinh lễ độ và liêm khiết.
6. Hướng đạo sinh thương yêu các sinh vật.
7. Hướng đạo sinh vâng lời cha mẹ, huynh trưởng và không biện bác.
8. Hướng đạo sinh gặp khó khăn vẫn vui tươi.
9. Hướng đạo sinh tằn tiện của mình và của người.
10. Hướng đạo sinh trong sạch từ tư tưởng, lời nói cho đến việc làm.

LUẬT KHĂN QUÀNG

1. HĐS trọng khăn quàng như chính danh dự của mình.
2. HĐS khi đeo khăn quàng không đến những nơi tửu quán.
3. HĐS khi đeo khăn quàng không được ngồi trên phương tiện do người hoặc súc vật kéo.
4. HĐS khi ra khỏi bầy hoặc đội phải trao lại khăn quàng cho huynh trưởng.

Ý NGHĨA MỘT SỐ BIỂU TƯỢNG CỦA HƯỚNG ĐẠO

Từ một câu chuyện khi xưa, có một thiếu phụ gặp ngài huân tước Baden Powell, trên áo ông thêu chữ viết tắt tên mình "BP", người ấy ngạc nhiên và nói với ông: "Be Prepaired?" (Sắp sẵn). Huân tước ngạc nhiên và thấy ý tưởng của người thiếu phụ ấy rất hay, từ đó, ông lấy câu đó làm khẩu hiệu chính của người Hướng Đạo Sinh.
Người Hướng Đạo sinh, khi gặp nhau, sẽ giơ tay phải lên chào và đưa tay trái ra bắt tay nhau. Hành động bắt tay trái này là một điển hình thú vị trong quá khứ. Người chiến binh, tay phải cầm kiếm, tay trái cầm khiên, thường khi hai chiến binh gặp nhau, họ sẽ bắt tay phải với ngụ ý như: "Tôi đây chả có vũ khí đâu, hãy tin tôi!" Còn người HĐS thì khác, mặc dù không quen biết, họ vẫn luôn tin tưởng nhau vì có cùng chí hướng và mục đích sống, và họ sẽ bắt tay trái để thể hiện niềm tin! Believe!
Ngay cả lối giơ tay phải lên chào như hình vẽ cũng có ý nghĩa riêng của nó. 3 ngón giữa giơ lên với tâm niệm trong mỗi HĐS luôn nhớ và thực hiện 3 lời hứa. Ngón cái đè lên ngón út cho thấy người mạnh phải luôn luôn che chở và giúp đõ kẻ yếu! Một tư tưởng sống rất tích cực! và đây cũng là dấu hiệu để những người HĐS trên thế giới có thể nhận ra nhau.
Hoa bách hợp (huệ tây) là một biểu tưởng cao quý cho phong trào hướng đạo thế giới. Hoa bách hợp hướng đạo có ý rằng: 3 cánh hoa lớn phía trên ý nhắc nhở 3 lời hứa, 3 cánh hoa bé ở dưới ý nói về 3 ngành của Hướng Đạo, nút thắt tượng trưng cho sự đoàn kết của những người HĐS và nút dẹt nhắc nhở người HĐS mỗi ngày làm một việc tốt!

CƠ CẤU CẤP HIỆU VÀ TỔ CHỨC HƯỚNG ĐẠO

Ban đầu, một thanh thiếu niên khi tham gia phong trào, người ấy sẽ được học những điều luật, những kỹ năng cơ bản và sau một thời gian sẽ được làm lễ trao khăn quàng. Thời gian sau đó được thử thách trong một trại hè lớn, hoặc hơn, người ấy sẽ được phép tuyên hứa và thăng cấp tân sinh, chính thức trở thành một HĐS thực thụ! Để chuẩn bị cho buổi lễ tuyên hứa thiêng liêng (thường được tổ chức trong trại, trong rừng...) người HĐS phải trải qua một lễ tĩnh tâm vào nửa đêm bên ánh lửa giữa những huynh trưởng. Họ sẽ được kể và nói hết những gì họ nghĩ về hướng đạo, về cuộc sống bây giờ và tương lai của họ, sau đó các huynh trưởng sẽ khuyên học một số kinh nghiệm và những điều hay khi tham gia hướng đạo. Sau đó, trước khi bình minh ló dạng, họ sẽ được tập hợp và tổ chức tuyên hứa. Buổi lễ diễn ra vào lúc rạng sáng, người HĐS nghiêm trang lần lượt tay trái đặt lên cờ Đạo, tay phải giơ lên chào theo kiểu hướng đạo và tuyên 3 lời hứa, khởi đầu cho cuộc sống của một Hướng đạo sinh.
Ngoài những danh hiệu chính, người HĐS còn được phong những danh hiệu về chuyên môn để nhắc nhở họ phấn đấu và xác nhận các khả năng riêng biệt của từng người.
Về cơ cấu, HĐS gồm 3 ngành:
1. Ngành Sói: Ý chỉ những cô cậu sói con, tuổi dưới 11, tham gia những hoạt động vui chơi là chính, thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ. Sói con đeo khăn quàng màu vàng, có luật, cách chào và bài hát riêng.
2. Ngành Thiếu: Những thanh thiếu niên độ tuổi từ 11 đến 15, bắt đầu chính thức tham gia hoạt động cơ bản của HĐS, và là ngành có số lượng đông nhất. Thiếu sinh đeo khăn quàng màu xanh lá cây, tuân theo lời hứa và luật hướng đạo, hát bài hát hướng đạo.
3. Ngành Kha: Độ tuổi trưởng thành, từ 15-18, đeo khăn quàng màu đỏ ý chỉ sự nhiệt huyết. Những hoạt động của ngành Kha mang tính chuyên nghiệp và gian khổ hơn hết.

TRẠI HƯỚNG ĐẠO

Trại hướng đạo là một bài trắc nghiệm khách quan nhất về thực tiễn những gì người HĐS học được và là một cơ hội để thử thách bản lĩnh của người HĐS. Trại hướng đạo thường được tổ chức ở những nơi khắc nghiệt, rừng sâu núi thẳm... và không hề có sự hiện diện của văn mình loài người để trui rèn nghị lực vượt qua khó khăn thử thách và tự tồn tại. Người HĐS có thể mang theo những vật dụng tối cần thiết để phục vụ cho trại. Sau những đợt trại lớn, người HĐS có cơ hội thăng cấp và chuỵên hiệu, và có một logo biểu trưng cho từng trại và thường được may vào sau lưng áo, người HĐS có nhiều logo chứng tỏ họ là một người có kinh nghiệm đi rừng và kỳ cựu! Trong đợt trại, các Tráng (anh lớn) và các Trưởng sẽ tổ chức nhiều cuộc thi, trò chơi lớn và những thử thách khó khăn để các HĐS vượt qua! Phần thưởng sẽ là danh dự chứ không là gì khác, vì có gì quý hơn điều ấy chứ!

Trải qua biết bao thăng trầm thời cuộc, dù cho ở bên này bên kia, miền Bắc hay miền Nam, cái tinh thần hướng đạo vẫn như một dòng máu nóng ấm chảy trong huyết quản từng người, nối kết nhau như một thứ tình thân ruột thịt như anh em một nhà. Các tên tuổi lớn như Hoàng Đạo Thúy, Tạ Quang Bửu, Trần Duy Hưng, Nguyễn Hữu Đang, Lưu Hữu Phước, Tôn Thất Tùng, Võ Thành Minh, Phạm Ngọc Thạch... ở miền Bắc, cũng như Trần Văn Khắc, Trần Văn Tuyên, Cung Giũ Nguyên, Phạm Biểu Tâm... ở miền Nam đều là các Huynh trưởng Hướng đạo nổi tiếng, thế mà cũng vì những lý do riêng hoặc cách nhìn nhận đánh giá riêng mà kể từ sau 1975, phong trào Hướng Đạo Việt Nam không còn được phép hoạt động nữa. Nghe đâu hiện nay cũng có một số đoàn thể do Nhà nước quản lý cũng bắt đầu tập tành bắt chước lối sinh hoạt của Hướng Đạo Việt Nam khi xưa. Điều đó cũng đã khẳng định sự đúng - sai, xấu - tốt như thế nào trong lòng mỗi người rồi.
Việc nhìn nhận đúng sai xin hãy để lịch sử phán xét. Tuy nhiên, một cảm nhận trong tôi có vẻ không bao giờ thay đổi, đó là những ai đã từng là một Hướng Đạo Sinh, chắc hẳn trong lòng mỗi người sẽ nhớ mãi đến cái tình anh em hướng đạo với nhau không kể thân quen hay xa lạ, nhớ mãi đến những lời hứa hôm nào khi tuyên hứa trước cờ, và cái lời hứa ấy, chắc hẳn sẽ là những lời hứa đẹp nhất trong đời người. Cho dù không còn phong trào hướng đạo nữa, nhưng mỗi khi đối mặt với cuộc sống gian nan với nhiều cạm bẫy, với nhiều sự tha hóa, đớn hèn, nịnh nọt xấu xa vây quanh, chúng tôi tin rằng, âm vang lời hứa năm xưa vẫn vang vọng mãi trong lòng chúng ta để nhắc nhở chúng ta biết quý trọng những gì cao đẹp nhất của đời người:
Tôi xin lấy danh dự mà hứa rằng...
Tôi xin lấy danh dự mà hứa rằng...
Vâng, mãi đến nay, tôi vẫn còn giữ lời hứa ấy!