Phải tỉnh táo

TT - Làm thế nào để tiếp nhận và lớn lên qua làn sóng toàn cầu hóa? Vừa phải nhập cuộc vừa phải tỉnh táo biết mình là ai để không thu mình lại nhưng cũng không bắt chước, rập khuôn vội vã...

Chưa bao giờ ở VN những cuộc thảo luận về giáo dục lại sôi nổi và rộng khắp như hiện nay. Đó không phải là do ý muốn của Bộ GD-ĐT, mà do chính yêu cầu của cuộc sống. VN đã gia nhập WTO, nền kinh tế VN đã chuyển sang giai đoạn kinh tế thị trường. Vấn đề này không còn phải bàn cãi nữa. Nhưng giáo dục trong xã hội chuyển sang kinh tế thị trường, rộng hơn là trong bối cảnh toàn cầu hóa đang đặt ra nhiều vấn đề tranh cãi gay gắt…

Toàn cầu hóa đã mang vào VN bức tranh hấp dẫn của các nền giáo dục tiên tiến. Bức tranh ấy lôi cuốn các nhà quản lý giáo dục, làm cho họ thấy cần phải thay đổi giáo dục VN cho thật nhanh, thay đổi cùng một lúc tất cả. Tuy nhiên, nguyện vọng tốt đẹp nhưng duy ý chí ấy đã đẻ ra phương châm “đi tắt đón đầu”. Nhiều chủ trương ồ ạt về giáo dục hiện nay như: hai vạn tiến sĩ, xếp loại ĐH, đào tạo theo tín chỉ, tăng học phí ở giáo dục phổ thông phản ánh tâm lý muốn “nhảy vọt”, muốn bắt chước các nước tiên tiến, muốn nhanh chóng thực thi quan niệm xem giáo dục như một hoạt động dịch vụ, có tính chất thị trường mà quên rằng giáo dục ĐH ở các nước ấy đã phát triển trước chúng ta hàng trăm năm; rằng cơ sở vật chất của trường học ở ta còn vô cùng nghèo nàn; rằng đồng lương của thầy giáo còn không đủ ăn...

Nếu chúng ta muốn xây dựng những trường ĐH lớn, tầm cỡ quốc tế thì phải bắt đầu từ việc xây dựng từng bộ môn, từng khoa, làm dần dần chứ không phải là vội vã nhập các trường ĐH hoàn chỉnh thành một vài ĐH quốc gia để rồi một thời gian sau lại cho các trường tách ra... Gần đây việc nâng cấp hàng loạt trường CĐ lên thành ĐH, thậm chí một số khoa trung cấp lên thành khoa của trường ĐH đã bộc lộ cái nhìn thiển cận về giáo dục ĐH, thể hiện cách làm duy ý chí, nóng vội, cẩu thả mà chắc chắn chúng ta sẽ phải trả giá trong một thời gian dài.

Văn hóa và giáo dục là những thứ hình thành dần dần, không phải muốn là có ngay một lúc. Toàn cầu hóa mang lại những bức tranh đẹp về nền giáo dục tiên tiến của các nước, như một làn sóng tràn vào làm xáo động giáo dục VN. Tuy nhiên, học tập, bắt chước như thế nào nhất định phải dựa trên những điều kiện thực tế của VN… Thế giới có thể phẳng về kinh tế và công nghệ nhưng không thể phẳng về văn hóa, giáo dục. Bởi vì văn hóa và giáo dục là vấn đề con người, vấn đề đời sống tinh thần và nhân cách của cá nhân, mà mỗi cá nhân là một số phận, một vũ trụ riêng tư không lặp lại, gắn với môi trường, với cộng đồng bằng trăm ngàn sợi dây liên hệ khác nhau.

Chúng ta vẫn hay nói về bản sắc của văn hóa. Nhưng văn hóa không thể hình thành nếu thiếu giáo dục. Bởi vậy muốn giữ gìn bản sắc của văn hóa nhất định phải gìn giữ bản sắc của giáo dục, gìn giữ cái riêng trong việc đào tạo con người. Cái riêng ấy chủ yếu không nằm trong việc truyền bá tri thức mà nằm trong quá trình bồi dưỡng ý thức về các giá trị, quá trình làm cho cá nhân không chỉ thông minh và mạnh mẽ hơn mà còn nhân hậu hơn, có đời sống tâm hồn phong phú hơn. Để tồn tại trong thời đại toàn cầu hóa, mỗi dân tộc cần phải có cái riêng của mình. Sự đa dạng về văn hóa và giáo dục không chỉ có lợi cho việc bảo vệ bản sắc của mỗi dân tộc mà còn quan trọng với toàn nhân loại. Thế giới sẽ trở nên nhạt nhẽo biết chừng nào nếu tất cả chỉ có một màu, mọi thứ đều giống nhau?

Toàn cầu hóa là xu thế tất yếu và cũng là cơ hội để VN hội nhập, để giáo dục VN làm bạn với giáo dục các nước trên thế giới. Trên sân chơi quốc tế, chúng ta vừa phải nhập cuộc vừa phải tỉnh táo biết mình là ai để không thu mình lại nhưng cũng không bắt chước, rập khuôn vội vã. Làm thế nào để tiếp nhận và lớn lên qua làn sóng toàn cầu hóa? Đó là thách thức đối với giáo dục VN, trước hết là với những người có trách nhiệm lãnh đạo, với các nhà quản lý giáo dục hiện nay.

GS.TS KH LÊ NGỌC TRÀ
(Viện Nghiên cứu giáo dục, ĐH Sư phạm TP.HCM)

Xuân đến sớm

Tôi là Hướng Đạo Sinh

Tôi cố tình viết hoa chữ Hướng Đạo Sinh mặc dù nó là một danh từ chung. Tôi viết hoa bởi vì tôi yêu quý nó. Mà không phải riêng tôi, thiết nghĩ bất kể những ai đã từng tham gia hướng đạo đều cùng có những cảm nghĩ như tôi. Phong trào Hướng đạo đã để lại trong lòng mỗi người những cảm nhận rất khó quên, những đức tính tốt mà chúng ta đã học được từ một người Hướng Đạo Sinh đã mãi mãi ghi dấu ấn trong cuộc đời làm người chúng ta, dù cuộc đời có thăng trầm thế nào đi nữa thì cái Tinh Thần Hướng Đạo vẫn trường tồn, vẫn bất diệt là thế.
Thuở còn tuổi thiếu niên, tôi được may mắn tham gia phong trào hướng đạo từ năm 1969 đến 1972, chỉ ba năm thôi nhưng 3 năm ấy phải gọi là quãng đời đẹp nhất của tôi khi Hướng Đạo dạy chúng tôi rất nhiều điều, biết hòa mình sống với thiên nhiên khắc nghiệt, biết làm mọi việc vì người khác, biết cách xoay sở trong lúc hoạn nạn khó khăn, cho mình và cho người. Những kỷ niệm ấy, những bài học ấy là vô giá cho mỗi đời người. Tôi tham gia và lên tới Đội trưởng nhất (3 vạch trắng trên túi) thì phải nghỉ để tập trung cho việc học, vì đang ở trong thời chiến, không cố gắng học mà thi rớt thì coi như tương lai đi đứt.
Mấy chục năm trôi qua, mỗi lần gặp ai đó biết mình là hướng đạo thì một thứ tình cảm phát sinh trong tim khiến tự dưng mình thấy gần gũi và coi nhau như anh em, chỉ cần vô tình huýt gió điệu nhạc Là la lá la là la lạ, lạ lạ la... thế là biết ngay anh bạn ta là Hướng Đạo Sinh đây rồi, đưa tay trái ra bắt và được đáp lại, thế là coi nhau như anh em, có thể xả thân vì nhau là thế.
Nay sẵn có blog, tôi sưu tầm được nhiều bài viết về lịch sử Hướng Đạo nên cũng muốn ghi lại đây để mà nhớ mãi những kỷ niệm đẹp trong đời. Tuy tuổi đã lớn, óc đã mòn, nhưng cái tinh thần hướng đạo vẫn tươi mới như ngày tôi được tuyên hứa tại Chí Linh Vũng Tàu năm 13 tuổi. Mong sao bạn bè và anh em ta cũng vẫn mãi nhớ cái thời tươi đẹp ấy nhé, và quan trọng là phải cố giữ cho được cái tinh thần hướng đạo mà Bi Pi đã truyền cho chúng ta, để sống cho trọn ba tiếng Hướng Đạo Sinh như chúng ta đã tuyên hứa ngày nào.

VÀI NÉT VỀ PHONG TRÀO HƯỚNG ĐẠO

Huân tước Baden Powell được xem là người thành lập Hướng Đạo, là Ông Tổ của Hướng Đạo Sinh trên toàn thế giới. Ông sinh ngày 22/2/1857, là một vị tướng lỗi lạc trong quân đội Anh, Hướng Đạo Sinh (HĐS) thường gọi thân mật ông là "BP", đọc là Bi Pi. Trở về từ Xi-xin, nơi có những chàng thiếu niên trẻ tuổi dũng cảm, ông đau lòng trước hiện tượng thanh thiếu niên Anh sống dễ dãi, lệ thuộc, lười biếng, ươn hèn, ỷ lại và không đủ nghị lực đối mặt với khổ cực. Để rèn luyện nên những con người đủ nghị lực, tâm trí và sức khoẻ để phục vụ đất nước, năm 1907, ông đã tổ chức trại hướng đạo đầu tiên tại đảo Brownsea nước Anh. Khai sinh ra phong trào sinh hoạt thanh thiếu niên có phạm vi toàn cầu và đã có những dấu ấn riêng cho đến ngày nay. Suốt ngần ấy năm, phong trào hướng đạo đã đạt được những thành tựu rất to lớn. Trải qua bao biến cố của lịch sử, tự thích ứng và mang nét riêng của những quốc gia nó đi qua, hướng đạo đã khẳng được vị trí số 1 của nó và ngày càng mạnh mẽ. Là cái nôi của những kỹ năng sinh hoạt thanh thiếu niên: morse, semaphore, mật thư, nút dây... là nơi cất giữ và phong phú thêm nguồn tư liệu dồi dào giúp con người có thể thích ứng và đối mặt với những khó khăn, thử thách trong cuộc sống.

LỜI HỨA CỦA HƯỚNG ĐẠO SINH

Người Hướng Đạo Sinh khi tham gia sinh hoạt "phải" tự nguyện và tự giác tuân thủ những đều ràng buộc trong tổ chức. Khi được chấp nhận làm một người Hướng Đạo Sinh chính thức trong lễ Tuyên hứa, người ấy cần phải trịnh trọng đọc và quyết thực thi Lời Hứa Hướng Đạo như sau:

- Tôi xin lấy danh dự của tôi mà hứa rằng, phải cố gắng hết sức:
1. Trung thành với Thượng Đế và Tổ Quốc tôi.
2. Giúp đỡ mọi người bất cứ lúc nào.
3. Tuân theo luật hướng đạo.

LUẬT HƯỚNG ĐẠO

1. Hướng đạo sinh trọng danh dự, ai cũng có thể tin vào lời nói của hướng đạo sinh.
2. Hướng đạo sinh trung thành với Tổ Quốc, cha mẹ và người cộng sự.
3. Hướng đạo sinh giúp đỡ mọi người bất cứ lúc nào.
4. Hướng đạo sinh là bạn của tất cả mọi người và xem các hướng đạo sinh khác như anh em ruột thịt.
5. Hướng đạo sinh lễ độ và liêm khiết.
6. Hướng đạo sinh thương yêu các sinh vật.
7. Hướng đạo sinh vâng lời cha mẹ, huynh trưởng và không biện bác.
8. Hướng đạo sinh gặp khó khăn vẫn vui tươi.
9. Hướng đạo sinh tằn tiện của mình và của người.
10. Hướng đạo sinh trong sạch từ tư tưởng, lời nói cho đến việc làm.

LUẬT KHĂN QUÀNG

1. HĐS trọng khăn quàng như chính danh dự của mình.
2. HĐS khi đeo khăn quàng không đến những nơi tửu quán.
3. HĐS khi đeo khăn quàng không được ngồi trên phương tiện do người hoặc súc vật kéo.
4. HĐS khi ra khỏi bầy hoặc đội phải trao lại khăn quàng cho huynh trưởng.

Ý NGHĨA MỘT SỐ BIỂU TƯỢNG CỦA HƯỚNG ĐẠO

Từ một câu chuyện khi xưa, có một thiếu phụ gặp ngài huân tước Baden Powell, trên áo ông thêu chữ viết tắt tên mình "BP", người ấy ngạc nhiên và nói với ông: "Be Prepaired?" (Sắp sẵn). Huân tước ngạc nhiên và thấy ý tưởng của người thiếu phụ ấy rất hay, từ đó, ông lấy câu đó làm khẩu hiệu chính của người Hướng Đạo Sinh.
Người Hướng Đạo sinh, khi gặp nhau, sẽ giơ tay phải lên chào và đưa tay trái ra bắt tay nhau. Hành động bắt tay trái này là một điển hình thú vị trong quá khứ. Người chiến binh, tay phải cầm kiếm, tay trái cầm khiên, thường khi hai chiến binh gặp nhau, họ sẽ bắt tay phải với ngụ ý như: "Tôi đây chả có vũ khí đâu, hãy tin tôi!" Còn người HĐS thì khác, mặc dù không quen biết, họ vẫn luôn tin tưởng nhau vì có cùng chí hướng và mục đích sống, và họ sẽ bắt tay trái để thể hiện niềm tin! Believe!
Ngay cả lối giơ tay phải lên chào như hình vẽ cũng có ý nghĩa riêng của nó. 3 ngón giữa giơ lên với tâm niệm trong mỗi HĐS luôn nhớ và thực hiện 3 lời hứa. Ngón cái đè lên ngón út cho thấy người mạnh phải luôn luôn che chở và giúp đõ kẻ yếu! Một tư tưởng sống rất tích cực! và đây cũng là dấu hiệu để những người HĐS trên thế giới có thể nhận ra nhau.
Hoa bách hợp (huệ tây) là một biểu tưởng cao quý cho phong trào hướng đạo thế giới. Hoa bách hợp hướng đạo có ý rằng: 3 cánh hoa lớn phía trên ý nhắc nhở 3 lời hứa, 3 cánh hoa bé ở dưới ý nói về 3 ngành của Hướng Đạo, nút thắt tượng trưng cho sự đoàn kết của những người HĐS và nút dẹt nhắc nhở người HĐS mỗi ngày làm một việc tốt!

CƠ CẤU CẤP HIỆU VÀ TỔ CHỨC HƯỚNG ĐẠO

Ban đầu, một thanh thiếu niên khi tham gia phong trào, người ấy sẽ được học những điều luật, những kỹ năng cơ bản và sau một thời gian sẽ được làm lễ trao khăn quàng. Thời gian sau đó được thử thách trong một trại hè lớn, hoặc hơn, người ấy sẽ được phép tuyên hứa và thăng cấp tân sinh, chính thức trở thành một HĐS thực thụ! Để chuẩn bị cho buổi lễ tuyên hứa thiêng liêng (thường được tổ chức trong trại, trong rừng...) người HĐS phải trải qua một lễ tĩnh tâm vào nửa đêm bên ánh lửa giữa những huynh trưởng. Họ sẽ được kể và nói hết những gì họ nghĩ về hướng đạo, về cuộc sống bây giờ và tương lai của họ, sau đó các huynh trưởng sẽ khuyên học một số kinh nghiệm và những điều hay khi tham gia hướng đạo. Sau đó, trước khi bình minh ló dạng, họ sẽ được tập hợp và tổ chức tuyên hứa. Buổi lễ diễn ra vào lúc rạng sáng, người HĐS nghiêm trang lần lượt tay trái đặt lên cờ Đạo, tay phải giơ lên chào theo kiểu hướng đạo và tuyên 3 lời hứa, khởi đầu cho cuộc sống của một Hướng đạo sinh.
Ngoài những danh hiệu chính, người HĐS còn được phong những danh hiệu về chuyên môn để nhắc nhở họ phấn đấu và xác nhận các khả năng riêng biệt của từng người.
Về cơ cấu, HĐS gồm 3 ngành:
1. Ngành Sói: Ý chỉ những cô cậu sói con, tuổi dưới 11, tham gia những hoạt động vui chơi là chính, thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ. Sói con đeo khăn quàng màu vàng, có luật, cách chào và bài hát riêng.
2. Ngành Thiếu: Những thanh thiếu niên độ tuổi từ 11 đến 15, bắt đầu chính thức tham gia hoạt động cơ bản của HĐS, và là ngành có số lượng đông nhất. Thiếu sinh đeo khăn quàng màu xanh lá cây, tuân theo lời hứa và luật hướng đạo, hát bài hát hướng đạo.
3. Ngành Kha: Độ tuổi trưởng thành, từ 15-18, đeo khăn quàng màu đỏ ý chỉ sự nhiệt huyết. Những hoạt động của ngành Kha mang tính chuyên nghiệp và gian khổ hơn hết.

TRẠI HƯỚNG ĐẠO

Trại hướng đạo là một bài trắc nghiệm khách quan nhất về thực tiễn những gì người HĐS học được và là một cơ hội để thử thách bản lĩnh của người HĐS. Trại hướng đạo thường được tổ chức ở những nơi khắc nghiệt, rừng sâu núi thẳm... và không hề có sự hiện diện của văn mình loài người để trui rèn nghị lực vượt qua khó khăn thử thách và tự tồn tại. Người HĐS có thể mang theo những vật dụng tối cần thiết để phục vụ cho trại. Sau những đợt trại lớn, người HĐS có cơ hội thăng cấp và chuỵên hiệu, và có một logo biểu trưng cho từng trại và thường được may vào sau lưng áo, người HĐS có nhiều logo chứng tỏ họ là một người có kinh nghiệm đi rừng và kỳ cựu! Trong đợt trại, các Tráng (anh lớn) và các Trưởng sẽ tổ chức nhiều cuộc thi, trò chơi lớn và những thử thách khó khăn để các HĐS vượt qua! Phần thưởng sẽ là danh dự chứ không là gì khác, vì có gì quý hơn điều ấy chứ!

Trải qua biết bao thăng trầm thời cuộc, dù cho ở bên này bên kia, miền Bắc hay miền Nam, cái tinh thần hướng đạo vẫn như một dòng máu nóng ấm chảy trong huyết quản từng người, nối kết nhau như một thứ tình thân ruột thịt như anh em một nhà. Các tên tuổi lớn như Hoàng Đạo Thúy, Tạ Quang Bửu, Trần Duy Hưng, Nguyễn Hữu Đang, Lưu Hữu Phước, Tôn Thất Tùng, Võ Thành Minh, Phạm Ngọc Thạch... ở miền Bắc, cũng như Trần Văn Khắc, Trần Văn Tuyên, Cung Giũ Nguyên, Phạm Biểu Tâm... ở miền Nam đều là các Huynh trưởng Hướng đạo nổi tiếng, thế mà cũng vì những lý do riêng hoặc cách nhìn nhận đánh giá riêng mà kể từ sau 1975, phong trào Hướng Đạo Việt Nam không còn được phép hoạt động nữa. Nghe đâu hiện nay cũng có một số đoàn thể do Nhà nước quản lý cũng bắt đầu tập tành bắt chước lối sinh hoạt của Hướng Đạo Việt Nam khi xưa. Điều đó cũng đã khẳng định sự đúng - sai, xấu - tốt như thế nào trong lòng mỗi người rồi.
Việc nhìn nhận đúng sai xin hãy để lịch sử phán xét. Tuy nhiên, một cảm nhận trong tôi có vẻ không bao giờ thay đổi, đó là những ai đã từng là một Hướng Đạo Sinh, chắc hẳn trong lòng mỗi người sẽ nhớ mãi đến cái tình anh em hướng đạo với nhau không kể thân quen hay xa lạ, nhớ mãi đến những lời hứa hôm nào khi tuyên hứa trước cờ, và cái lời hứa ấy, chắc hẳn sẽ là những lời hứa đẹp nhất trong đời người. Cho dù không còn phong trào hướng đạo nữa, nhưng mỗi khi đối mặt với cuộc sống gian nan với nhiều cạm bẫy, với nhiều sự tha hóa, đớn hèn, nịnh nọt xấu xa vây quanh, chúng tôi tin rằng, âm vang lời hứa năm xưa vẫn vang vọng mãi trong lòng chúng ta để nhắc nhở chúng ta biết quý trọng những gì cao đẹp nhất của đời người:
Tôi xin lấy danh dự mà hứa rằng...
Tôi xin lấy danh dự mà hứa rằng...
Vâng, mãi đến nay, tôi vẫn còn giữ lời hứa ấy!

Ngục tù lương tâm

Tù ngục có mặt trên thế gian này thiết nghĩ chắc cũng đã lâu lắm rồi, có lẽ từ khi con người biết sống quần tụ với nhau tạo thành xã hội thì tù ngục cũng đã xuất hiện theo đà phát triển của đời sống, có mở rộng tầm mắt, có làm ra của cải, có biết hưởng thụ thì cũng có tội phạm, mà có tội phạm thì có tù ngục, vì đó là phương thế khống chế của nhà cầm quyền, thay mặt xã hội để mưu cầu sự an ninh cho cuộc sống cộng đồng. Bất kể thời nào cũng có tù ngục, mỗi thời mỗi khác, mỗi nơi một kiểu, nhưng đó là những khái niệm dành cho các nhà chính trị và xã hội học nghiên cứu, khác với điều chúng tôi định nói ở entry này, vì ở đây chúng tôi muốn nói đến một loại ngục tù khác, đó là ngục tù của lương tâm con người.
Thật vậy, phàm là con người, ai cũng có những ngục tù của riêng mình, chiến thắng nó hay không? vượt qua nó hay là bị nhốt chặt trong nó, đều là do chính mình mà thôi. Ngục tù đó là những ham muốn, là những ganh ghét đố kỵ, là những kiểu hợm mình khoe mẽ, là những thói xấu ta biết đấy, ta không muốn làm, nhưng ta vẫn cứ làm, vẫn cứ bị trói buộc trong ngục tù của chính ta.
Chẳng ai tài giỏi gì mà dám nói tôi không có loại ngục tù ấy, vì trong mỗi con người cái điều thiện điều ác nó hay đi song hành cùng nhau, lúc thì bên này mạnh hơn, lúc thì bên kia mạnh hơn, do vậy mà con người ta thường bị dằn vặt bởi cám dỗ, ham muốn, u mê rồi sinh ra lầm lạc, tự mình nhốt mình vào trong tù ngục của chính mình. Thí dụ như thấy bạn mình thành đạt hơn mình thì mình sinh ra tức tối thù hằn. Thấy vợ bạn đẹp hơn vợ mình liền sinh lòng ham muốn, rồi tìm cách ruồng rẫy, xa cách, trách móc, nhạt nhẽo với vợ mình. Thấy chồng người ta siêng năng giỏi giang thì tủi hổ vì sao mà chồng mình tầm thường như vậy, mà không biết tìm cho ra cái tốt cái trội của chồng mình. Thấy thiên hạ giàu hơn mình thì sinh ra hằn học trách móc ông Trời sao bất công. Thấy người ta giỏi hơn mình thì mình bèn kiếm cách hạ bệ, nói xấu, vu oan. Thấy người ta làm nhiều việc tốt hơn mình thì mình sinh ra ganh ghét bực dọc. Thấy người ta có nhiều người quý mến hơn mình thì mình sinh ra ganh tị, ghen ghét, nói xấu. Thế đấy! Ngục tù của con người là ở chỗ ấy đấy. Ham muốn, đòi hỏi không thành rồi sinh ra ganh ghét, tự mình làm điều xấu xa tội lỗi là vậy. Ngục tù là vậy.
Lật bài ngửa ra đi! Ta đã ở trong ngục tù ấy bao năm rồi? Ta còn định trói chặt trong ấy bao lâu nữa? Papi tui đây nào cũng có hay ho gì đâu, cũng luôn bị ba cái xiềng xích ấy nó lôi kéo, nó cứ rù quến ta, lôi ta đi theo những ham muốn đòi hỏi cho bằng người, cho hơn người mới được, có khi ta thấy cũng cao sang danh vọng đấy, tưởng rằng ta đang đứng ở trên nấc cao của cuộc đời, của xã hội, kỳ thực đó chỉ là những nấc thang đầu tiên, mà có khi cái nấc thang ấy cũng đã rũ mục, không đỡ nổi cho ta đủ sức bước lên nấc thang trên đâu, ta tưởng rằng đời ta nay đã vinh quang, đã thoát khỏi tù ngục của lòng ham muốn, nhưng kỳ thực ta đang ở trong tù ngục của lòng vị kỷ ấy mà chẳng biết.
Thế thì phải làm sao nhỉ? Chắc chắn là ta phải biết nhìn lên trên để hướng tới những điều tốt đẹp mà vươn tới, nhưng cũng phải biết nhìn xuống dưới chân để nhận ra rằng ta còn sung sướng hơn nhiều người, đồng thời cũng xin hãy nhìn chung quanh để thấy người, để nhìn người, để học hỏi, để đỡ nâng, để sẻ chia là vậy, có thế thì ta mới thấy cái xiềng xích ngục tù của tội lỗi sẽ dần dần nhẹ đi trong lương tâm ta, thế cũng là quá đủ phải không bạn nhỉ?

Cái Duyên

Một thương tóc thả* đuôi gà,
Hai thương ăn nói mặn mà có duyên.
Ba thương má lúm đồng tiền,
Bốn thương...

Thôi thì muốn mấy thương cũng được, vì cái thương là thứ tình cảm ưu ái của ta dành cho người khác nên muốn bao nhiêu cũng có, chứ không chỉ mười thương như ông bà ta ngày xưa bảo thế đâu, Kể ra đây cho hết thì mãn đời vẫn chưa xong. Hôm nọ nịnh vợ, tôi cũng đã có lần viết entry bảo: Một triệu lần thương, vợ ơi! Sao mà thương thế? ấy mà, nhưng đó là số lần thương chứ không phải số điều mình thương. Ở entry này tôi không dám nói chuyện thương đâu, mà nói đến cái điều làm cho người khác phải thương kìa, đó mới là điều đáng nói.
Tóc thả đuôi gà mà dành cho vị trí trang trọng nhất trong mười thương thì cũng không công bằng lắm đâu nghen, hèn chi ông Nhạc sĩ Thế Hiển hồi đó viết Tóc em đuôi gà là phải rồi, chắc là thương ghê lắm đó. Riêng tôi thì thích cái thương thứ nhì kia: Ăn nói mặn mà có duyên. A, đây đúng là điều tôi muốn nói. Đó là cái Duyên!
Trước hết tôi xin phép phân tích đôi chút cho rõ ràng nhé, chữ Duyên tôi muốn nói đây là Duyên Dáng, chứ chẳng phải Nhân Duyên hay Duyên Phận, Duyên Số đâu nghen.
Nói nào ngay, chỉ là cảm nhận cá nhân riêng tôi thôi, hồi nào đến giờ tôi rất thích cái tên này: Duyên. Hay ghê ấy, nó cũng chẳng quý phái hay trang trọng gì, tự dưng nói đến tên Duyên thì chúng ta nghĩ đến một cái gì đó chân chất mộc mạc chứ không cầu kỳ lắm đâu, mà lại thấy có vẻ như xinh xinh dễ nhìn vậy. Kể cũng hay, vì có rất nhiều người đẹp sắc nhưng nhìn qua thấy nó trơ trơ làm sao ấy, nhưng người đẹp duyên thì thích nhìn hoài, thậm chí không cần đẹp lắm, chỉ cần có duyên thôi người ta cũng vẫn thích nhìn, và quan trọng hơn là ai cũng thích gần là vậy, hèn chi mấy kẻ trơ tráo, ăn nói chẳng đâu ra đâu, xía vào chuyện người khác một cách lãng nhách thường bị mắng cho đồ vô duyên là thế, còn ai ăn nói dịu dàng, nhẹ nhàng dí dỏm, cuốn hút người đối diện bằng một thứ tình cảm tự nhiên, không hề tô vẽ hay nịnh hót, thì người ta thường khen anh này, chị này có duyên ghê. Nói đến đây thì chắc những ai có tên là Duyên chắc đang phồng mũi chứ gì, cẩn thận đừng bể lỗ mũi đấy nhé! Coi chừng đấy! Bởi vì cái tên không cũng chưa đủ đâu nhé! Điều cần thiết là những gì bạn thể hiện thì mới thật là có duyên.
Thực ra con người ta ai cũng có duyên cả, người thì cái duyên lộ ra bên ngoài qua gương mặt, qua tính cách, qua cử chỉ, nhưng người khác thì lại có duyên ngầm, chỉ qua một đôi câu nói hay một cái nhìn thôi, ta vẫn có cảm tình với họ, rõ ràng cái ngầm ấy thật là đáng yêu. Thế thì làm sao để mà biểu lộ cái duyên mỗi người ra nhỉ? Để người ta thấy cái duyên mà thương mình chớ? Xin thưa, ông bà ta ngày xưa thường bảo: Hữu xạ tự nhiên hương đó sao! Cứ sống thật với mình, vui tươi với mọi người thì tự người sẽ nhìn thấy cái duyên trong ta thôi, cho dù ta không cần phải có sắc đẹp, người ta vẫn thích nói chuyện với ta, vẫn thích gần gũi ta vì cái duyên của ta, còn cố mà sắp đặt cho cái duyên của ta nó lộ ra bên ngoài thì không khéo sẽ thành trơ trẽn mất. Cũng giống như sống mà cứ xoi mói bên này bên kia, xăm soi cái này cái khác, xem ai sai chỗ nào, ai thiếu sót cái gì để mà chỉa mũi dùi vào khích bác thì muôn đời cái duyên ấy làm sao mà lộ ra cho được? Trái lại còn tự vò nát cái duyên của mình đi, tự trói buộc mình vào ngục tù của lòng ganh ghét đố kỵ xấu xa là vậy.
Có phải thế không nhỉ? Tôi đã nhìn thấy cái duyên của bạn rồi đó, nó kia kìa! Chắc chắn hiện giờ sau khi xem xong những dòng này bạn đang cười, và nhân đó nhìn vào cái gương kế bên thử xem cái lão Papi này nói đúng là mình có duyên không, hoặc bạn đang hậm hực vô cùng, sửa soạn chửi thằng láo toét này đây, bày đặt phân tích này nọ làm như rành lắm đấy. Không sao đâu, tôi vẫn lắng nghe và cười toe toét đây này, vì lâu này bị người ta mắng cho là đồ vô duyên quen rồi. Hàhà...

(*Có nơi gọi rằng tóc bỏ đuôi gà, tóc xỏa đuôi gà, tôi thì thấy dùng từ tóc thả đuôi gà cho nó duyên dáng một tí, cột tóc lại rồi thả cái đuôi tóc xuống đó mà!)

Quê nghèo

Có một đôi người trên blog gọi tôi bằng Chú già dễ mến. Cũng có đôi ba người bảo tôi rằng thấy chú rất chân thật.
Không, tôi chẳng phải là chú già dễ mến đâu! Lắm lúc tôi rất khó ưa!
Tôi cũng chẳng chân thật lắm đâu! Nhiều khi tôi cũng rất láo toét!
Láo gì thì láo, giấu gì thì giấu, chứ chẳng bao giờ tôi giấu hoặc nói láo về gốc gác của mình và cái sự học của mình.
Sự học thì tôi đã nói ở các entry trước rồi, tôi đang theo học cái trường đời ấy đấy, học rất chăm nhưng chẳng biết khi nào tốt nghiệp được. Thôi thì đợi lúc xuống lỗ vậy. Khi ấy thì chắc chắn tốt nghiệp rồi, thành một ông Tiến sĩ ma bờ-lốc bay dật dờ đâu đó... :D
Gốc gác cũng thế, tôi sinh ra ở một làng quê nghèo, nghèo đến nỗi có đứa đi học mẫu giáo mà vẫn còn ở truồng đấy, chẳng hề biết mắc cỡ là gì vì nhìn quanh hầu hết đều như rứa cả. Quê tôi ở miền Trung, mùa đông thiếu áo, hạ thời thiếu ăn là vậy đó. Tết nhất chỉ biết đổ bánh in và bánh thuẫn (một loại bánh bông lan nhỏ) sau đó đem phơi khô để ăn cho được lâu, và ai muốn ăn nhiều cũng không được, vì ăn nhiều thì nghẹn cổ, nuốt không trôi. Nhớ lại mà muốn rơi nước mắt khi thấy con cháu mình ngày nay quá sung sướng, Tết nhất ăn uống thừa mứa phải đem cho, thậm chí có cái phải đem đi đổ. Rớt nước mắt vì tiếc mà cũng rớt nước mắt vì mừng cho con cháu mình ngày nay qua được cái sự cơ cực đó.
Hôm qua đi Sài Gòn về, có cháu H là một ca viên trong ca đoàn của tôi ra thăm quê hôm Tết nay trở về, ghé thăm biếu cô chú ít quà, trong đó có một bịch kẹo đậu phụng bánh tráng theo kiểu người Trung (cũng có nơi gọi là đậu phộng).
Nhận quà, tôi cảm động vô cùng, vì đã lâu không nếm lại cái kẹo đậu phụng này. Ngày nay chúng ta ở đây thừa mứa bánh kẹo đậu phụng ở khắp nơi, nào là đậu phụng da cá, đậu phụng rang của Tân Tân, kẹo đậu phụng giòn mụp của Liên Hương, bơ đậu phụng, đậu phụng chocolat của Snicker, Peanuts jam của Hoa Kỳ, của Pháp... thứ nào cũng đẹp mắt và ngon, duy chỉ có kẹo đậu phụng quê tôi chẳng đẹp mắt tí nào, làm bằng đường tán nấu kẹo nâu òm, nhưng ăn vào sao mà thấy nhớ quê chi lạ, nhớ cái nghèo quê mình mà thương cho cha ông, cho những người thân đã khuất không biết được cái sự sung sướng ngày nay, ăn vào còn nhớ cả cái hương vị nghèo thuở trước, nhưng lại thấy ngon làm sao, cái mùi đường khen khét xen một chút hương gừng cay, lẫn trong đó đôi hột đậu phụng béo, sao mà thương quê mình thế. Nhìn kỹ lại thấy càng thương hơn. Có lẽ năm nay quê mình mất mùa hay sao mà cái miếng kẹo hình như ít đậu quá, mọi lúc đậu phụng xếp đều cả miếng thế mà bây giờ chỉ thi thoảng mới lòi lên được một hột, nhưng không sao, quê mình nghèo thì phải chấp nhận thế thôi.
Quê nghèo của tôi ơi! Biết bao giờ mới ngóc đầu lên nổi nhỉ? Biết bao giờ cái dòng người di cư vào nơi đô hội này ít lại để khỏi thấy những cảnh lây lất đau lòng? Biết bao giờ quê nghèo miền Trung của tôi có thể đứng thẳng lên mà sống được?
Thế đấy, cây có cội, nước có nguồn, tôi có quê nghèo của tôi, tôi chẳng giấu gì đâu nhé! Giấu làm chi khi quê ta cho ta cái ký ức hồn nhiên đáng nhớ, sĩ diện làm gì khi quê nghèo của ta cho ta cái hương vị thân thiết đậm đà mà người giàu chưa chắc dễ gì có được?
Công nhận mình lan man thiệt, có mỗi miếng kẹo đậu phụng thôi mà cũng khá là lắm lời nhiều chuyện, nào là sĩ diện, nào là giấu diếm gốc gác, hèn chi người ta bảo mình khó ưa là phải.
Vừa khó ưa, nhưng cũng lại vừa dễ gần lắm đấy nhé. Đó mới chính là Papillon chứ!

Entry không tựa đề

Hôm nay, một ngày buồn.
Hôm nay, một ngày rất mệt vì phải làm việc cật lực!
Vẽ vời, lóng ngóng như một thằng dở hơi khùng khịa...
Tôi có thể ví mình như một con trâu hay một con vật nào đó,
hoặc là một cái máy biết cười,
biết làm khổ người khác,
biết làm vui người khác,
nhưng không biết làm vui cho chính mình.
Hôm nay công việc cuốn lấy tôi,
Nỗi buồn cuốn lấy tôi,
giăng đầy như tơ nhện.
Kéo hết những thứ hầm bà lằng trên đời,
đổ xuống tôi như một mớ hổ lốn.
Tôi chống cự, tôi mệt nhoài, tôi chạy trốn,
Chạy đi tìm đâu đó một tí xíu niềm vui...
Tìm có ra không nhỉ?
Chắc là có....
Vì nó ở chính ngay trong tôi.
Thế là tôi lại mò mẫm tìm...
Vẫn mò mẫm...

Những gì ta có

Khi người ta có một đứa cháu.
- Ta tìm đến nó khi vui: - Vô mang giày ông nội chở đi chơi mau lên! - Vui lại càng vui hơn: Con thích ăn trái táo kia không? Ông nội mua cho nghen! - Dạ thxích. - Cái này gọi là cái chong chóng, đưa lên thì nó xoay nè, đẹp không? Co chân lên! Không thôi đụng cái máy xe nóng lắm đấy!
- Ta tìm đến nó khi buồn bực: - Alô! Bé D đâu rồi? Thương ông nội không? - Dạ thương ông nội. - Nhớ ông nội không? - Có! - Nói phải có chữ Dạ nữa chớ! - Dạ có nhớ! - Nỗi bực dọc vơi đi... gần hết!
- Ta sẻ chia cùng nó: - Con thích đọc truyện này của ông nội không? - Thích. - Lại vậy nữa? - Dạ thích. - Ừ, phải vậy chứ. - Con thấy trên cái hình này, thằng đó tay cầm con gì? - Dạ con gà. - Rồi hình này, trong cái bao có gì? - Dạ có con gà. - Vậy là nó ăn trộm phải không? - Dạ... - Còn gì sung sướng hơn nhỉ?
- Ta hạnh phúc vì nó: - Reng reng... - Alô! Ông nội ơi, con mới có cái kẹp tóc. - Alô! Ông nội ơi, ba mới mua cho con cuốn truyện màu vàng. - Alô! Ông nội ơi, ba đánh con... huhu - Âm thanh của hạnh phúc là thế.

Đó chính là tài sản của ta. Thứ tài sản vô hình mà ai cũng mơ ước. Không có thứ của cải nào trên đời có thể ví với nó được. Thật đấy!

BUỒN một tí cho VUI

Từ hôm qua tới giờ tôi rất buồn. Buồn đến nỗi có thể chết đi được! Chết vùi trong nỗi buồn...
Những gì tôi yêu thương và tin yêu mới hôm trước đây bỗng dưng sụp đổ ngay trong lòng tôi làm tôi đau như bị dao cắt. Vết đau này coi bộ khó quên được quá. Vâng, rất khó quên và có thể cả một thời gian nữa tôi mới hy vọng có thể quên được. Cho dù tôi đã nói hai tiếng tha thứ.
Bây giờ mới thấy tha thứ được sao mà khó vậy? Biết rằng chính khi mình biết tha thứ thì sau này mình sẽ nhận được sự thứ tha, nhưng vết dao cắt trong lòng tôi như Nhà thơ Trần Dần nói ngày xưa:
Lưng tôi có tên nào chém trộm,
A, cái lưỡi dao cùn!
Không đứt được mà đau!
Lưng tổ quốc hôm nay rướm máu...
Tôi cũng thế, cái lưỡi dao ấy nó "cùn", không đứt được mà đau! Lưng tôi không bị chém trộm mà bị chém thẳng nên hôm nay rướm máu. Cái lưng ngày xưa gồng gánh biết bao điều khổ ải và yêu thương trên đời này cho ai nhỉ? Thế mà nay muốn quỵ xuống vì đau bởi những lời nói. Giá như lưỡi dao ấy sắc bén để cắt đứt đi cho yên, nhưng nó không đứt được nên tôi cảm thấy đau quá! Đau âm ỉ...
Có lẽ tôi sẽ mang tiếng là một người bảo thủ, nhưng ngay chính bây giờ tôi vẫn dám tự hào nói được rằng: Tôi sống tốt! mà không hề ngại rằng ai đó cho rằng tôi chủ quan hay kiêu ngạo, vì tôi chỉ tự hào là tôi sống tốt thôi, chứ tôi đâu tự hào danh vọng chức quyền gì cao xa đâu mà sợ? Tôi sống tốt với gia đình, tôi sống tốt với xã hội, tôi sống tốt ngay trên bản thân tôi và tôi thực sự tự hào về những điều đó. Bảo thủ mà tốt thì tôi vẫn tự hào, còn lang bạt tí tởn tự do quá, sớm muộn gì cũng sinh ra sa đọa thì điều ấy có nên không?
Lâu nay tôi vẫn rất vui nhưng từ hôm qua đến giờ tôi buồn khủng khiếp thật, một blogger nào đó khi ghé ngang qua thăm blog của tôi có ghi vài chữ: Buồn một tí cho vui đi chú à... Tôi thấy cũng có lý. Ranh giới buồn vui cách nhau không xa lắm, thì tôi cũng buồn một tí cho VUI vậy, nhưng nỗi buồn ở đây hình như không phải là "một tí"...
???

Sướng bở hơi tai...

Tối nay mệt không thể tưởng. Công việc vẽ truyện đã ngập mặt phải xong trước Tết để giao cho NXB, Giáo xứ lại tổ chức Lễ làm phép viên đá xây dựng Thánh đường vào tuần tới làm mình phải đi tập hát cho ca đoàn muốn kiệt cả sức lực, chưa đâu ra đâu thì lại có một đôi đến xin hát lễ cưới vào ngày mai. Trời ơi là Trời! Có thể điên lên được! Cưới hỏi giờ này làm chi vậy nè? Sao không chọn ngày khác cho tui thở một chút. Tui thì không sao, tập hát cách mấy cũng được, một ngày hát ba lễ cũng được, chỉ lo cho mấy đứa ca viên nó có siêng năng gì đâu, toàn là hát lễ sớm lúc 4h30 sáng thì có chết không chứ? Mấy đứa thanh niên trẻ mỏ nó mê ăn mê chơi nên 4 giờ sáng thì được mấy đứa mò dậy mà đi hát lễ đây? Vừa lo vừa bực có thể điên lên được! Mới tập hát về rồi lại ngồi vào bàn vẽ đến giờ này đây, mười một giờ đêm rồi, ngủ không được nên bày ra viết cái entry này cho đỡ tức. Sao mà ai nấy thảnh thơi thơ túi rượu bầu thế mà cái thằng chú già tui lại túi bụi việc vàn vây bọc như thế này hở trời, rồi tí nữa vô chợp mắt được chút xíu, 4 giờ sáng mai lại phải đi hát lễ cưới, chắc hát trong nước mắt quá! Tức muốn khóc luôn ấy mà!
Nói lại chuyện hồi nãy. Tập hát về đang muốn điên lên thì tể tướng hỏi han sao mà bực bội thế hả chàng? Tui chỉ biết muốn... khóc cho đỡ tức tối nhưng bà ấy lại bảo: Bực làm chi anh ơi, mình mệt nhưng Chúa ban ơn cho mình bù lại rồi. Tui lại muốn điên lên: Dạ lạy Chúa, thưa Chúa, nhưng con điên lên được Chúa à! Giờ này mà cưới với hỏi làm con thở không ra hơi. Tể tướng liền chặn lời lại ngay: Ơ hay, chuyện cưới hỏi là chuyện của người ta, em đã nói rồi mà, hy sinh đi anh ơi, hy sinh đi anh ơi... - Được rồi, thưa em, anh hy sinh đây, hy sinh đây, hy sinh cho con cái chứ gì? Đúng ý quá nên Tể tướng lại hăng lên: Chứ còn gì nữa, Mình được ơn quá đi mà, thằng cả mới được nhận vào dạy ở trường đại học nhé, thằng thứ nhì sắp chuyển sang Cty khác ngon hơn nhé, con dâu mới nhận việc mới nhé, con gái mới được thăng lên leader nhé! Anh thấy chưa? Lo mà hy sinh đi, lo mà đền tội đi! Cái thằng tui lại muốn điên lên lần nữa vì mình có tội chi mà đền hoài rứa? Có chứ! Tội có mấy đứa con... dễ thương chưa? Bà ấy bảo thế. Vậy là mình câm như thóc. Hình như tể tướng nói đúng, chợt nhớ hồi chiều thằng thứ nhì nó khoe tối nay P mới được thăng lên leader nên dẫn cả mấy anh em trong nhà đi ăn, nó bảo ba sung sướng chưa? mình liền hỏi lại sung sướng cái gì hử? Tụi con được đi ăn để ba mẹ cu rú ở đây mà sung sướng gì? Nó lại bảo: Sung sướng vì ba mẹ đang thấy tụi con sung sướng nè! Hihi...
Ơ... Hình như nó nói đúng quá! Thôi thì mình đành phải làm hòn đá lặng câm vậy, lặng câm để thưởng thức cái sung sướng đang nhè nhẹ len vào lòng thì phải?! Thôi thì cố hết bực, nhấn post cái entry này lên rồi đi ngủ thôi... Hình như là cũng hết mệt rồi... Hừ hừ... Gừ gừ... Vậy đó, người ta thì mệt bở hơi tai, còn thằng chú già tui thì lại sướng bở hơi tai là thế! Hic...

Tái ngộ cùng chàng

Thân chào anh bạn Blogger,
Tính ra thì anh cũng thuộc loại lão làng trên netblog, bởi hầu như người dùng Việt Nam đầu tiên biết đến blog là qua anh, nhưng ngày đó còn mới sơ khai, một vài module anh chẳng cho người ta embed mã Unicode để viết tiếng Việt nên người dùng hơi dị ứng, không mặn mà thiết tha chi với cái tính năng hấp dẫn của blog này. Tôi thì hơi khác một tí, tôi nhận ra nơi anh cái tính năng khác, đó là anh cho người ta chỉnh sửa Template bằng code, thế là tôi khoái quá đi rồi, và bằng chứng là tôi đã tha hồ upload truyện tranh cổ tích Việt Nam của tôi đi khoe hàng mà chẳng phải tốn một xu quảng cáo. Tôi lại link nó vào trang web khiêm tốn 30 MB của tôi, để tôi được hưởng 1 GB nơi anh tặng, và cái trang đó ngày nay vẫn chạy tốt, mang đến các giá trị nhân văn cổ tích Việt Nam đến với nhiều bạn đọc phương xa, đến nỗi họ định nhờ tôi chuyển thành CD để bán cho họ. Tôi chưa có thời gian để làm, nhưng đó chính là thành công của tôi và cũng nhờ anh mà ra cả. Cám ơn anh bạn lão làng nhiều nhé!
Song tiếc một điều là anh bạn trẻ Yahoo lại nhanh tay nhanh chân hơn anh về cái blog này, anh ta biết vào blog sẽ bị bệnh ghiền nên tung ra nhiều chiêu mới hơn anh, vì Yahoo biết dân An Nam ta mê 8 nên bày ra friends list, quick comment, mailbox để giành lấy khách hàng của anh, không kịp trở tay nên anh bị họ giành lấy thị phần là phải, và thế là hơn 1 năm qua Yahoo!360 làm mưa làm gió trên không gian weblog. Tôi biết riêng anh thì anh không cần, vì khách hàng của anh trên thế giới mới chiếm đáng kể nguồn thu về quảng cáo, chứ dân An Nam thì ai nấy lo 8 chứ chẳng màng click vô mấy cái quảng cáo mần chi, do vậy mà thời gian gần đây, Yahoo không màng gì đến cái bêta này nữa, lỗi cứ để cho lỗi, ai muốn nói chi thì nói.
Của đáng tội, lâu nay tôi cũng lo 8 bên Yahoo mà không ghé thăm anh, quả thật là rất sơ xuất, vì mấy ngày nay ghé lại thấy anh bày ra nhiều trò mới, trò đây là các module gọi là Page elements, anh cho người ta add không hạn chế để thêm ảnh, video, viết blast, viết thêm hằng tá thứ trên blog và dùng công nghệ lập trình Ajax cho người dùng tùy biến thoải mái. Mới nhìn sơ qua tôi đã khoái vô cùng và vội đến đây tạ tội "bất nghĩa bỏ bê bạn bè" với anh. Lượng thứ nhé anh bạn lão làng kia! Từ nay tôi sẽ theo chân anh để cùng anh viết blog, 8 chuyện và còn nhiều thứ khác đang chờ khám phá nữa nhé!
Vậy anh lại là anh bạn đáng yêu của tôi nữa rồi. Năm mới chúc nhiều điều mới nhé! Và nhất là đừng cà giựt như tôi, vì tôi đã bị lây cái bệnh cà giựt từ Yahoo mất rồi. Hihihi...

Cuối năm cảm tác

Muôn chim ríu rít báo tin xuân
Nắng sớm len qua cõi phù vân
Gió mới ru say hồn nhân thế
Hương xưa thắm đượm nỗi phong trần
Rì rào liễu rũ bên thềm vắng
Thắm thiết lòng trao khúc ái ân
Xuân mới thắm tươi, hồn cũng mới
Nâng ly ta chúc mãi tình thân

(2008)

Năm hết Tết đến, có vui xuân hay sầu xuân chi nữa thì cũng cố dệt một bài đường luật thân tặng bà con trong xóm nhỏ yêu thương này. Kính chúc mọi người vạn an như ý, mai này cái anh chàng Yahoo này có đóng cửa đi nữa thì bà con trong xóm mình cũng vẫn còn mãi những kỷ niệm đẹp, cái ebook1 ebook2 đấy, bà con mình lâu lâu nhớ mở ra xem nhé! Xem để còn nhớ đến nhau, xem để còn được sống với nhau, thế là đủ rồi... Chứ ngay như bây giờ, viết được một cái entry cũng trầy trật lắm mới post lên được, viết comment cũng khó nên chẳng hy vọng gì ai chia sẻ, ngay cả vào Y!360 cũng vẫn không được chứ đừng nói chi là comment cho nhau. Đành chịu vậy thôi nhé!

Xin chúc mừng năm mới mọi người với cả tấm lòng của Chú già vui tính Papillon.

Hãy là Ông già Noel

Hãy thử làm Ông già Noel một đêm
Không phải là người giao hàng đóng vai Ông Noel mặc đồ đỏ
Gõ cửa mỗi nhà theo đơn đặt hàng của những kẻ giàu có
Niềm vui được tính toán theo từng giá cả cao thấp sang giàu
Những món quà giả, nhưng có hề gì đâu?
Ban niềm vui giả nhưng cứ ngỡ là như thật
Chỉ cần có Ông già Noel bằng xương bằng thịt
Để một lần sờ được vào bộ râu bằng bông gòn
Để một lần nghe tiếng nói của ông
Cho dù đó chỉ là Ông Thánh giả
Vì con trẻ cũng chỉ cần có thế!

Nhưng không! Hãy thử làm một Thánh Klauss* thực lòng
Bước ra đường vào một tối mùa đông
Rét mướt, tối tăm, phía hang cùng ngỏ hẻm
Nơi thị thành không dư dật ánh điện
Sẽ thấy biết bao nhiêu em bé đang cần quà
Mà không phải được đặt hàng như từ những vị đại gia
Quà các em cần dù chỉ là một cái bánh nhỏ không có hộp
Nhưng đó là quà từ trái tim với những đồng tiền chắt bóp
Nhỏ như hư không
Nhưng rộng lớn bằng cả tấm lòng
Quà cho các em và cũng là món quà cho bạn
Vì những mảnh đời lang thang cuối xóm
Đã nhận ra bạn chính là Thánh Klauss đáng yêu
Một ông già Noel có thật tuy nghèo
Chứ không phải Ông già Noel sinh ra từ trong dịch vụ.

Quà Noel năm ấy

Năm ấy tôi vừa tập tễnh bước vào nghề vẽ truyện tranh, hồi đó đồng tiền cũng còn có giá trị lắm nên nhuận bút mỗi cuốn tôi được 65 nghìn, vàng 100 nghìn 1 chỉ nên mỗi tháng gắng vẽ được 2 cuốn cũng đủ đắp đổi cho gia đình, cho các con ăn học. Tiền xe đò lên về mỗi lượt là 2000 nên cầm tờ giấy bạc 5 nghìn thấy cũng có giá lắm.
Dạo đó cũng gần Noel, mới lên Sài Gòn giao bản thảo vẽ xong và lãnh tiền nhuận bút về toàn tờ 5 nghìn, tôi cất kỹ lắm vì sợ móc túi là tiêu đời, cả nhà bơ mỏ ngay. Hôm ấy cuốc bộ ra đường Lê Lợi để mua thêm giấy mực vẽ, chợt đi ngang qua góc đường thấy hai mẹ con nhà ai mặt mày ngơ ngác thấy tội, họ ngồi bệt dưới gốc cây, chìa tay ra xin, miệng lẩm nhẩm lí nhí gì tôi không nghe rõ, nhưng họ không có thái độ vồ vập chèo kéo như những người ăn xin khác, nhìn qua tôi thấy họ rất "thật" chứ chẳng giả vờ tí nào, mặt mày xanh mét có lẽ thiểu ngủ và thiếu ăn. Tôi sờ vào túi, chẳng còn tí tiền lẻ nào, giá còn tờ 50 hay 100 gì đó thì tôi cũng đưa ngay, cũng đủ cho họ mua một hai ổ bánh mì, nhưng lại toàn tờ 5000 thôi, chẳng lẽ cho luôn 5000? Ô, không dám đâu, tôi cũng cực như con trâu chứ có hay hớm gì? Con cái mình xin giỏi lắm cho 50 hay 100 ra mua trái cóc trái ổi hay cái bánh tráng chứ mấy khi được cầm bạc nghìn. Thôi thì đành đi qua luôn vậy, thấy cũng tội cho hai mẹ con họ ghê...
Ngoái đầu lại thì thấy họ vẫn nhìn theo tôi, ánh mắt rất chi là chân thật... Thôi thì không cầm lòng nữa, tôi quay lại đưa họ cả tờ 5000. Bà mẹ nhìn tôi ngạc nhiên lắm, rồi lại nhìn tờ tiền, biết là thật, lại cúi đầu cám ơn tôi lần nữa nhưng tôi đã quay lưng đi rồi.
Định đợt này mua cho mấy đứa con hộp bánh ăn Noel nhưng phải đình lại vì tiền bạc đâu ra đó, có đủ khoản chi phí rồi, về mua cái gì đối đối cho các con cũng được. Đình lại nhưng lòng tôi vui lắm, ai đó có nói : "Cho là có phúc hơn là nhận" mà. Tôi cũng chẳng tốt lành gì đâu nhưng thấy họ đói thật quá, khổ thật quá, nên chắc là mình không bị lừa đâu. Cứ nghĩ thế mà làm niềm vui cho mình là được rồi...
Mùa đông nơi tôi còn gọi là mùa khô, trời nắng gay gắt chứ chẳng lạnh lẽo như không khí giáng sinh đang đến tí nào. Trên xe đò bước xuống để về nhà, đang đi được một đoạn thì bỗng dưng, trước mặt tôi có cái gì đó màu đỏ lẩn trong đám cỏ ven đường, tôi cúi xuống thì thấy rõ là 1 tờ giấy 10 nghìn còn mới lắm. Ai đánh rơi ở đây vậy nhỉ? Có thấy ai đâu, đường lộ ban trưa vắng bóng người qua lại, thế thì có lẽ cái tờ giấy bạc này dành cho mình rồi chứ còn ai. Lúc ấy tôi mới nhớ đến Ông già Noel, người hay đem phúc lành ban phát cho kẻ khác. Tôi chỉ cho người ta một phần mà nay rõ ràng nhận được gấp đôi. Thế thì chẳng ai sung sướng như tôi, cho đã là có phúc, nay được nhận như thế này thì chẳng phải phúc sao? Phải không Ông già Noel đáng kính?

Tỉnh táo và bất lực

Bất lực được định nghĩa như là một người không còn sức lực nữa, nhưng sức lực ở đây hiểu theo nghĩa tinh thần chứ không phải là cơ bắp. Thế nhưng giữa cái tinh thần, tức cái tư duy của con người, với cái cơ bắp thì thiết nghĩ nó cũng chẳng xa xôi gì lắm. Nhiều khi dùng cái cơ bắp hỗ trợ cho tinh thần mà cũng có khi dùng tinh thần để điều khiển cái cơ bắp.
Nguyễn Văn Trỗi ngày xưa trước khi ra trường bắn cũng phải dùng cái cơ bắp nơi cổ để ngẩng đầu nhìn thẳng kêu lên Việt Nam muôn năm, nghĩa là dùng cơ bắp để tỏ chí khí, tức là năng lực tinh thần, dẫu cho cái chết cũng không lay chuyển được. Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn trước khi lên đường phá Nguyên Mông cũng dùng cơ bắp vung gươm lên chỉ tay vào sông Hóa mà thề rằng không thắng giặc không quay về. Nguyễn Thành Trung cũng đã dùng sức lực của đôi tay, điều khiển chiếc F5 tấn công Dinh Độc Lập... Tóm lại, khi người ta biết dùng sức lực của cơ bắp để tỏ rõ sức mạnh tinh thần thì những việc ấy vô cùng cao cả và rạng danh mãi về sau.
Nhưng nếu khi con người ta lại dùng ngược lại, tức là dùng tư duy tìm đủ mọi cách để đưa cơ bắp, đưa sức mạnh ra mà đối phó với kẻ yếu sức hơn, thì đó lại là một sự bất lực vậy. Cho dù sức lực của anh đang rất mạnh, nhưng anh chỉ biết dùng sức để áp chế kẻ khác, điều đó chứng tỏ anh đã bất lực, anh không có đủ sức mạnh tinh thần mà lý luận với họ. Theo tôi, đó không chỉ là bất lực mà là hèn. Thuở nhỏ tôi cũng đã có nhiều lần bị những thằng to con hơn đánh cho bầm mình mà tôi chỉ đánh lại được mấy đấm thôi, song tôi không cho mình hèn, vì tôi đã biết đối đầu với kẻ mạnh, còn thằng kia rõ ràng nó đánh tôi nhiều hơn, nhưng nó hèn vì dùng sức mạnh áp chế kẻ yếu hơn nó là vậy.
Trong những ngày qua, các blogger đã cho mọi người thấy rõ sức mạnh tinh thần của mình, không còn miệt mài chơi game hoặc chát chít mà họ đã biết tỏ rõ ý chí khi đất nước bị cường quốc lăm le chiếm đoạt. Tôi gọi đúng từ ngữ là chỉ lăm le thôi vì Nhà nước chúng ta cũng không dại gì mà nóng nảy rồi buông xuôi, vẫn đang cố gắng chiến đấu trên mặt trận ngoại giao chứ chưa đến nỗi nước mất nhà tan như một số blogger đã cường điệu quá mức.
Tôi vốn không thích biểu tình, nói đúng hơn là vì không thể biểu tình được cho nên không thích, vả lại tôi chỉ là một cư dân trong một thị trấn nhỏ xa xôi nên làm gì có điều kiện đi đây đó để biểu tình, hay là để tụ tập đông người như ai đó đã nói. Tôi không thích biểu tình, nhưng tôi tôn trọng họ. Bởi vì họ cam đảm dám để cho mật vụ chìm nổi dí camera quay sát mặt mình mà không ngại ngần gì, đơn giản chỉ vì họ trong sáng, có phải tội phạm đâu mà sợ, họ chỉ muốn nói lên những lời người trẻ về hiện tình đất nước chứ không bạo động hoặc lăm le phá rối đất nước. Do vậy mà tôi coi khinh một số ông chủ truyền thông lớn không dám nhìn nhận sự thật, lại còn vu cho là bè lũ phản động này nọ giật dây các em sinh viên. Xin thưa với quý anh, Quý anh ghi hình nhẵn mặt những người biểu tình ra cả rồi đấy. Chính quyền anh giữ, guồng máy mật vụ an ninh anh nắm, nếu có kẻ nào phản động trong đám biểu tình của Việt Tân Việt Cựu gì đó xin anh lôi ra ánh sáng cho bà con nhờ với, mà chính anh cũng nhờ nữa vì đã lập nên chiến công vạch mặt kẻ phản động trong đám biểu tình. Tôi đang chờ mà hơn 1 tuần rồi vẫn chưa thấy công an đưa ra bằng chứng là anh A, chị B, thằng C, con D nào do bọn phản động cài vào đám biểu tình. Thế mà anh lại ra cả một bản thông báo vu vơ là bọn phản động thế lực thù địch này nọ tổ chức tuần hành biểu tình phá rối. Một lời nói nhất là của những người "kẻ cả" thì cần phải có trọng lượng mới xứng là một lời nói, còn không thì đó chỉ là những lời than vãn vu vơ, để lộ ra điểm yếu của mình, cho dù sức mạnh mình đang nắm giữ.
Tôi cũng hiểu tình hình Hoàng Sa - Trường Sa cũng chưa đến nỗi bi quan hoặc bi lụy quá mức mà chúng ta phải đưa ra cả một guồng máy mà chống đỡ, mà bày binh bố trận để tìm cách dẹp không cho các em sinh viên nói lên tiếng nói chân thực của mình. Khi mình cấm người ta nói chính là mình đã bất lực rồi đấy. Đồng ý rằng, những chuyện biểu tình tụ tập như thế này rất nhạy cảm, dễ bị kẻ thù phản động chi phối, nhưng các em sinh viên cũng chẳng phải ngu. Các em đến tụ tập biểu tình có nhận được lương của ai đâu, tiền của ai đâu? Thậm chí kêu gào khản cổ khát nước ai đó mua cho mấy thùng nước lọc mà các anh cũng chận lại không cho mang vào. Tối thấy điều này coi không được khi chúng ta cũng đều là da vàng máu đỏ như nhau, thịt xương một Mẹ Âu Cơ mà ra, nay các em có chống Đảng chống Nhà Nước đâu mà tập trung dàn trận chận lại ghê thế? Tôi thấy cách hành xử như hôm 09/12 vừa rồi rất có tình có lý. Hãy để cho mọi người nói, trình bày hết quan điểm của mình, sau đó vào bên trong Nhà Văn Hóa, quan chức và các em đối thoại với nhau để sự thật được phơi bày ra. Điều đó quá tốt và quý vị đã tạo được niềm tin nơi các em, là chỗ dựa của thế hệ trẻ, còn nếu anh quật lại, đưa sức mạnh ra thì chứng tỏ anh là kẻ yếu chứ không phải kẻ mạnh đâu. Thường thì kẻ yếu phải dùng uy quyền ra để thống trị chứ nếu anh mạnh thực sự thì chắc chắn không cần phải nói hoặc trưng ra, người ta cũng vẫn phải kiêng nể sức mạnh mà anh đang có.
Nhưng những ngày vừa qua, những gì tôi thấy, những điều tôi nghe, những thứ tôi đọc đã tạo cho tôi biết bao điều thất vọng, và trong sự thất vọng cùng cực đó rõ ràng là tôi cũng bất lực, bất lực như những người khác còn biết quan tâm đến đôi chút thế sự, chứ không phải như những blogger hết sức vô cảm đến độ hỏi chuyện Hoàng Sa Trường Sa mà họ không biết, họ mãi kể về những cuộc tình bâng quơ và đưa ra những lời chào giật gân, những phần thưởng rẻ tiền để câu một con số page view nào đó giữa lúc cộng đồng blogger đang nóng lên từng ngày, tôi cũng không buồn vì đó là quyền của mỗi người. Tất nhiên anh hay chị có quyền thích hay không thích nói chuyện chính trị hoặc bàn chuyện chính trị, nhưng rõ ràng nhà kế bên anh đang cháy mà anh không quan tâm hoặc không biết thì trái tim anh lạnh mất rồi. Thực sự thì chẳng ai thích chuyện chính trị cả, chính ngay tôi cũng vậy, vì đây là vấn đề khá nhạy cảm, ai cũng muốn mình ở yên chứ không muốn bị quấy rầy bằng những cuộc bắt bớ, hỏi cung vô bổ, nhưng dù không thích, chúng ta cũng cần nên có "một con mắt để nhìn" và cũng có thể nên có "một con mắt để khóc" như bao người, chứ hoàn toàn đứng bên ngoài cuộc, dửng dưng đã đành mà lại cuốn theo những chuyện tình vu vơ câu khách thì thiết nghĩ làm blogger để làm chi? viết blog để làm gì nhỉ?
Đã là người, và nhất là một blogger thì không ai muốn mình trở thành một người vô cảm, nhưng không cần phải biểu lộ quá đà mà cần phải biết tỉnh táo trong mọi việc. Biết rằng khi xem những hình ảnh như dưới đây thì có thể bạn khó mà tỉnh táo cho được, những áp-phích hình người chiến sĩ Trường Sa oai hùng đứng đầu cột mốc để gìn giữ biên cương thế mà bị một anh cảnh sát cơ động nào đó thu gom như thế này đây! Mà trên cái áp-phích đó có gì phản động đâu chứ? Chỉ đòi giữ vững hải đảo quê hương Việt, chỉ đòi cho tổ quốc được nguyên vẹn dù cho bị áp lực của bất cứ một cường quốc nào đi nữa. Ý chí của các em có gì là sai? Những dòng chữ trên áo các em có gì là quấy? Cái anh cảnh sát cơ động kia là người Việt hay người Trung Quốc vậy nhỉ? Các em có manh động hay bạo lực gì đâu? Xem hình thì tôi thấy rất nhiều em đưa hai tay lên đầu ý muốn nói rằng chúng tôi không bạo động, chúng tôi ôn hòa, thế mà chúng tôi đi đến nơi này, đi đến nơi kia không được sao? Cái quyền đi đứng của mỗi con người ghi rõ trong hiến pháp để đâu cả rồi?
Ngày xưa lúc chúng tôi còn là sinh viên, chúng tôi biểu tình chống Nguyễn Văn Thiệu, ông ta là Tổng thống đấy, nhưng chúng tôi vẫn dám vạch đủ 6 điều tham nhũng của ông ta ra mà nói, mà tranh đấu cho lẽ phải, cho công bằng, cho dân chủ. Thậm chí chúng tôi còn bạo động dùng cả bom xăng, gậy gộc, đất đá nữa thì sao? Ngày nay các em sinh viên chỉ tuần hành trong ôn hòa, thế mà chính quyền lại huy động một lực lượng hùng hậu chốt chặn mọi ngả đường y như chiến tranh sắp xảy ra, lại đem cả máy phá sóng điện thoại để cô lập các em, nào là công an, cảnh sát, dân quân, bảo vệ dàn vòng cung để cô lập những người trẻ, những trái tim hừng hực sức sống. Các em sinh viên này làm điều gì sai quấy nhỉ? Tên phản động A, B, C nào giật dây các em? thuê tiền các em làm chuyện này thì xin nhà cầm quyền hãy vạch ra cho mọi người biết đi, truy tố những tên phản quốc ấy đi. Đừng để khách nước ngoài nhìn thấy cái cảnh "gà cùng một mẹ đá nhau" như thế này họ cười cho thúi mũi đi. Dùng vũ lực và các phương tiện hiện đại để ngăn chặn biểu tình ư? Hoàn toàn sai lầm vì anh sẽ làm trái tim họ nóng hơn trước, kích động hơn trước, và đó là đủ chứng tỏ sự bất lực của anh. Anh có thể ngăn được "dòng người" cuồn cuộn, nhưng anh không thể ngăn được "lòng người" đang sục sôi, nhất là những trái tim sinh viên đầy nhiệt huyết, vì đó là chân lý.
Biết đâu về sau này, có thể đoàn tuần hành sẽ đem những bích chương biểu ngữ ca ngợi tổ quốc, thậm chí có thể mang cả hình Bác Hồ theo, thử hỏi anh cảnh sát cơ động ở hình trên có dám tịch thu gom lại một bó như thế không? Không trả lời được câu hỏi này thì chứng tỏ là anh bất lực rồi, mà tôi thì lại muốn mình có một nhà nước vững mạnh chứ không phải bất lực, vững mạnh từ gốc chứ không phải dùng sức mạnh để răn đe người dân.
Vậy thì thiết nghĩ chuyện có khó gì đâu. Ta chỉ cần một chút tỉnh táo để giải quyết thôi mà. Chuyện các em biểu tình nói lên tiếng nói của mình, cứ để các em tự phát, chúng ta há chẳng dạy các em yêu nước, các em hành động theo lẽ phải đó sao? Lẽ phải đây không phải chúng ta bắt mọi người cái này là đúng cái này là sai, mà lẽ phải đây chính là những suy nghĩ thực của người trẻ trên chính tương lai của họ, mà tương lai của người trẻ chính là tương lai của dân tộc. Không phải ông quan chức nào đó bảo rằng điều này đúng là toàn dân phải nghe theo, điều này sai là toàn dân phải né tránh. Một xã hội dân chủ mà chúng ta hằng hướng tới chính là một xã hội mà người dân biết nói lên suy nghĩ của mình, có thể nó khác với nhà cầm quyền, nhưng chúng ta tôn trọng vì đó là dân chủ. Nếu các em biểu tình bạo động, điều ấy các em sai hoàn toàn, nhưng nếu các em biểu tình trong ôn hòa, cứ để các em nói. Các em là sinh viên, là trí thức, là rường cột nước nhà. Chúng ta đã từng dạy các em không nên trở thành kẻ khiếp nhược thì chúng ta hãy để các em tỏ rõ chí khí của mình. Có thể bọn phản động nước ngoài sẽ nhân những cơ hội này mà rung đùi vỗ tay, nhưng chúng ta không sợ, vì những gì chúng ta đang làm, những gì chúng ta đang gìn giữ, rõ ràng là chúng ta đang phát huy dân chủ, điều mà một quốc gia nào cũng phải mơ ước. Thử hỏi xem, chúng ta có ngăn cấm được anh em sinh viên không? Lỡ ra hàng tuần và có thể hàng ngày các em đều xuống đường tuần hành như thế rồi chúng ta cứ huy động lực lượng ra trấn áp mãi được à? Hay là chúng ta dùng phương cách chụp mũ bắt bớ để làm nhụt chí các em ư? Đó là hạ sách, và những sách lược như thế ngày nay lỗi thời rồi. Tôi tin lãnh đạo của chúng ta đủ tỉnh táo để giải quyết vấn đề này bằng cả trái tim và khối óc khôn ngoan.
Qua entry này, tôi cũng kêu gọi các bạn sinh viên không cần phải biểu tình làm chi nữa, không nên để sự việc đi quá xa mà đánh mất ý hướng ban đầu là giới trẻ được quyền nói lên tiếng nói của mình. Các bạn đã nói và xin hãy chờ các cấp lãnh đạo sẽ có câu trả lời. Tôi cũng kêu gọi các nhà lãnh đạo chúng ta hãy nói lên tiếng nói của mình gởi đến các bạn trẻ, ngoại giao ta vẫn ngoại giao, nhưng không thể "cả vú lấp miệng em" được. Chúng ta đã dạy các em chí khí quật cường, chúng ta đã dạy các em trách nhiệm với tổ quốc, chúng ta còn dạy các em rất nhiều bài học cao quý khác để xứng đáng là một con người Việt Nam, thì nay chúng ta cũng hãy để cho con người Việt Nam ấy biết thở, biết nói, biết đi. Chắc chắn các vị không muốn anh em sinh viên như những ông phỗng đá, thì xin hãy dùng những lời nói của mình, những tuyên bố của mình về chủ quyền đất nước một cách hợp lý và tự trọng, chắc chắn nhưng điều ấy sẽ như những hơi thở sống động vào tâm hồn thanh niên Việt, và điều ấy sẽ có lợi cho đất nước hơn là biểu tình và bày binh bố trận để chống biểu tình. Khi anh còn biết đối thoại, chứng tỏ anh còn có sức mạnh. Còn khi anh dùng sức mạnh để áp chế kẻ khác thì chứng tỏ anh đã tự nhận mình bất lực rồi. Điều đó tôi không hề muốn chút nào.
Trên đây chỉ là những trải nghiệm bản thân qua bao thăng trầm thời cuộc mà tôi đã cảm nhận. Xin đừng ai copy mang đi nơi khác với mục đích xấu và cay cú nhé, vì bao giờ tôi cũng vẫn muốn mình mãi mãi là Chú già vui tính trên blog mà thôi.

Nỗi lòng

Hôm nay bỗng dưng thích viết blóc, mặc dù đang trong thời gian cai nghiện, cai nghiện để mà làm việc, cai nghiện để mà sống, cai nghiện để mà kiếm cơm... và cai nghiện cũng là để có điều kiện và thời gian để nghiện tiếp, mặc dù hôm nay blóc cuối tuần vắng như chùa bà đanh, nhưng không sao, mình viết cho mình, mình viết để trải nghiệm cho chính mình là được, ai đọc thì cám ơn, không đọc cũng chẳng sao, vì đây là nỗi lòng của mình mà, có sao đâu?!
Ờ, mà cũng có sao đâu nhỉ?! Tôi thì cũng chẳng quan tâm đến Page view là bao nhiêu, thỉnh thoảng có cháu nào đấy bảo rằng bố già ơi, cái PV của bố già sắp tới số này số này... thế thì cũng chẳng sao, điều tôi thích nhất là hôm nào đấy một cháu nhỏ gởi private message cho tôi bảo rằng Cám ơn bố, nhờ bố mà con đã vượt qua cái này... cái nọ... để con biết yêu đời hơn, biết quý trọng những gì chung quanh mình hơn... Thú thật là tôi thích lắm! Tôi cũng rất thích khi cháu nào đấy lại gởi PM nói chuyện riêng của mình và muốn mình có một lời khuyên nào đấy, thú thực thì tôi cũng chẳng hay ho gì, nhưng những gì mình cảm nhận nó vừa thăng hoa vừa xót xa, mình kể ra bọn trẻ nó thấy nó là mới là hay, thế là mình có cảm nghĩ là mình đã giúp được ai đó chia sẻ niềm vui, thế là đủ, hơn cả một phần thưởng nữa đấy.
Thỉnh thoảng tôi cũng thích giúp vui bà con trong xóm bằng những bài viết, những từ ngữ hơi lí lắc một tí cho vui cửa vui nhà, thiết nghĩ chẳng hại ai, chẳng động đến nồi cơm của ai, thế là mình đã tìm được niềm vui, cho dù nó bé tí xíu, nhưng bé cách nào thì nó cũng là niềm vui chứ chẳng phải là nỗi buồn là được, phải không nhỉ?
Thời gian gần đây, trên blog xuất hiện nhiều khuynh hướng mới, lúc thì chính trị, lúc thì cay cú vì lối giải quyết của một quan chức nào đó, lúc thì tuyệt vọng trong tình yêu đến nỗi buông xuôi, thì bỗng dưng trong tâm trí tôi lại bừng lên một niềm tin mới, tin rằng chúng ta có thể xây dựng những điều tốt đẹp ở đời mà không cần phải đầu tư nhiều, chỉ biết góp ý, khuyên can, chia sẻ, thế mà giá trị của những việc ấy thật vô bờ, chân thực đến nỗi chúng ta có bỏ tiền ra cũng không mua được, và đó chính là cái quý giá nhất của cuộc đời...
Cũng như hôm nay, một tối thứ bảy, tôi vẫn viết những dòng này mà không biết có ai quan tâm commment lại, tôi không buồn, vì tôi nói ra những nỗi lòng của tôi, trong một đêm vắng người... không sao cả, khi con người ta còn có thể nói được, là con người ta còn biết thở, mà biết thở thì sự sống vẫn còn hiện diện đâu đó. Biết rằng ta vẫn còn đang sống, có thể là sống vì mọi người, thế cũng đủ là vui rồi...

Theo chồng bỏ cuộc chơi?

Đột nhiên mấy ngày nay nhận được cùng lúc mấy message của các bạn trẻ hỏi cùng một đề tài: - Theo chú, người ta thường bảo : "Theo chồng bỏ cuộc chơi, có nên không?" Bạn khác lại viết: "Con V bạn cháu kỳ này theo chồng bỏ cuộc chơi rồi..." Bạn khác lại nói: "Sức mấy mà theo chồng bỏ cuộc chơi? Lấy chồng rồi có thêm tay chơi mới để chơi tiếp nữa chứ!" Theo chú như vậy có đúng không?
Hm... Chắc là vào mùa cưới cuối năm đây nên cháu nào cháu nấy sắp sửa lên xe hoa, cứ phân vân mãi về câu hỏi này, làm như lão già Papi này là chuyên viên tâm lý không bằng? Nhưng thôi, mình cũng cố dựa vào chút ít kinh nghiệm và hiểu biết để chia sẻ cùng các cháu và mọi người vậy, nếu có sai thì cũng xin ai đó đừng chửi là được. Ơ, mà có chửi cũng không sao! Chú già vui tính mà!
Trước hết, ta hãy hiểu "cuộc chơi" đây nghĩa là thế nào đã?
Một số người lầm tưởng từ này có nghĩa là "cuộc ăn chơi" nên một số bạn trẻ ham chơi cho rằng cứ ăn chơi cho đã đi, đến khi lấy chồng thì không còn được ăn chơi như trước nữa, vì phải sống trong vòng cương tỏa lễ giáo nhà chồng, cũng như mái ấm gia đình với lắm điều lo nghĩ nên đâu phải ăn chơi dễ dàng như trước. Quan niệm này hiểu sai ý nghĩa của từ "cuộc chơi" nhưng đúng cho việc nhận thức về bổn phận và trách nhiệm của một người vợ, một bà nội tướng trong gia đình. Chấp nhận theo chồng bỏ cuộc chơi đúng là vậy.
Đừng lầm nhé!
"Cuộc chơi" đây không phải là "những cuộc ăn chơi bù khú" mà chính là những "công trình đấu tranh dang dở trong xã hội để mưu cầu những sự tốt đẹp cho thế hệ trẻ", thí dụ như các chương trình hành động vì người nghèo, vì HIV, vì AIDS, vì mưu cầu sống đẹp trong giới trẻ, chia sẻ, truyền bá những kinh nghiệm, kỹ năng trên blog... Do vậy mà những người này vẫn dũng cảm nói "lấy chồng nhưng KHÔNG bỏ cuộc chơi" là vậy! Cao quý lắm đó chớ! Không bỏ cuộc chơi chẳng phải là ăn chơi tiếp tục đâu, mà lại tiếp tục cống hiến cho đời, cho những lý tưởng cao đẹp là thế!
Có bạn trẻ đã hiểu sai nghĩa của từ "cuộc chơi" lại còn cao giọng nói rằng: "Lấy chồng nhưng tao không bỏ cuộc chơi đâu chúng mày ạ, tao còn kéo thêm tay chơi mới (chồng) vào nữa chứ!" Quan niệm như thế này là lầm to. Chuyện hôn nhân không phải là trò đùa, lấy chồng là để mưu cầu hạnh phúc và thánh hiến tình yêu cao đẹp chứ có phải lấy chồng để ăn chơi đâu?! Với lại chồng mình có phải chịu ăn chơi như mình không đã nhé! Gặp người chồng nghiêm chỉnh thì đừng mong mà nói chuyện ăn chơi bù khú thoải mái như trước kia đâu. Còn như nếu trước kia đã ăn chơi nhiều rồi, nay lấy anh chồng khù khờ, kéo vào ăn chơi tiếp cho đủ tay, thì chẳng chóng thì chày cái ngôi nhà hạnh phúc ấy sẽ sụp xuống cái rụp ngay, vì tiền đâu mà ăn chơi mãi thế? Rồi con với cái thấy bố mẹ ăn chơi như thế chúng sẽ coi bố mẹ ra gì, chưa nói đến gia đình nhà chồng nào mà không có nguyên tắc lễ nghĩa, có phải dễ dàng để cho ta ăn chơi thoải mái như thế hay không? Nếu bạn trẻ nào còn có ý nghĩ này thì nên quên đi nhé! Cái thảm họa gia đình đang ở trước mặt cho các tay chơi này đấy! Cứ thử nghiền ngẫm lại thì biết ngay thôi! Ai cũng có một thời vui chơi đáng nhớ, chuyện vui chơi thời trai trẻ không có gì đáng trách, nhưng cái hay của mỗi người là phải biết dừng lại lúc nào.
Do vậy mà khi bảo "Theo chồng, bỏ cuộc chơi không?" thì chúng ta cần phải hiểu theo hai nghĩa tích cực và tiêu cực mà tôi đã nói ở trên. Ăn chơi quá chỉ đưa con người ta đến chỗ tha hóa mà thôi. Còn tham gia cuộc chơi trên trường đời để mưu cầu hạnh phúc cho thế hệ trẻ thì thiết nghĩ lấy chồng hay là không, vẫn tiếp tục cái "cuộc chơi" cao quý ấy để làm đẹp cho đời là vậy. Xin hiểu lại cho đúng đi nhé!

Tìm niềm vui khó không nhỉ?

Những ngày cuối tuần, bất chợt nghe bài hát của Trịnh Công Sơn: Mỗi ngày tôi chọn một niềm vui, chọn những bông hoa và những nụ cười. Tôi nhặt gió trời, mời em giữ lấy. Để mắt em cười tựa lá bay... Câu hát làm tôi vừa nôn nao vừa giật mình một thoáng. Ông Nhạc sĩ Họ Trịnh này rất ít khi viết nhạc có đề tài là niềm vui trong đó, hầu như toàn là nỗi buồn, buồn cho quê hương, buồn cho thân phận, cả đến tình yêu cũng buồn luôn, ơ hay, thế mà lại có bài hát này mới lạ! Mỗi ngày tôi chọn một niềm vui... Được chọn nghĩa là niềm vui cũng khá nhiều, nhiều mới chọn chứ! Thế ra Trịnh Công Sơn còn nhiều niềm vui hơn tôi, tuy rằng lúc nào gặp ông cũng toàn nghe chuyện buồn đau đáu cho thân phận, nhưng đó là chuyện riêng ông, còn entry này tôi muốn nói chuyện riêng tôi.
Mà đúng là mình buồn thiệt, nhìn quanh cô đơn đã đành, nghĩ đến các con thì chim tung cánh bay đi hết cả, bao nhiêu lần mình trách rồi mình hờn, mình dỗi... hóa ra là mình sai! Vì con cái là một thực thể tách rời mà, ta đâu có thể xoay tình cảm hoặc ý nghĩ của chúng theo ý ta được? Cho nên từ lâu nay tôi chấp nhận xoay cái đầu óc mình theo cái hướng này, vì chỉ tin một điều: Ba ơi, chúng con vẫn bên cạnh ba đây! Thế là đủ. Gọi điện về thì vui, không gọi thì cũng cố tập cho mình vui, nhưng sao bài tập này hơi khó nuốt, do vậy mà cứ buồn hoài...
Nghĩ tức quá, bèn vào blast viết một câu cho đỡ chán: Cuối tuần... buồn hiu buồn hắt, chán ngắt chán nghê, buồn thấy mà ghê... Bất chợt nhìn lên các friends mới cập nhật thì thấy cũng chẳng khác gì mình: blog M. thốt lên Chủ nhật buồn, blog P. thì bàn đến nỗi buồn Tâm Như Thủy, blog L. thì Buồn như con chuồn chuồn, blog N. thì Nỗi buồn hoa phượng, mở tiếp thì cũng lại thấy blog N. kêu Buồn chán ơi là chán, blog L. lại gọi Buồn ơi!... Chán quá, mình ƠI lên một tiếng cho rồi, mang danh là Chú Già Vui Tính như tôi mà còn buồn hiu hắt như vậy huống chi là ai? Ngẫm đi nghĩ lại... Ơ hay! Hóa ra tìm niềm vui khó thế sao? Sao ai nấy đều than buồn là do đâu nhỉ?
Nói tìm niềm vui khó thì cũng không đúng lắm, vì tôi thấy có những người dễ dàng thôi nhỉ, chỉ càfê bệt đâu đó đôi chút, tán dóc dăm ba điều, thế là vui như mở hội, nhưng cũng không hiếm những người như tôi, ngồi ca hát đó, càfê đó, thế mà trong lòng cứ thấy dàu dàu như ai đem muối mà xát vào chỗ đau, sao lạ vậy nhỉ? Ngoài đời họ cũng vui vẻ với mình, trên blog ai nấy cũng yêu mến mình, thế thì do đâu mà mình sinh ra trầm cảm như vậy chứ? Nè, lão già Papi! có buồn tình hay điên khùng thì kiếm sợi dây thắt cổ đi cho xong! Nhưng trước khi thắt cổ thì nhớ báo cho mọi người biết để họ đem theo cái dao cắt đứt sợi dây nhé! Hông thôi chết thiệt thì sao? Chết thiệt thì ai ở đây mà nói nhảm cho?
Và thế là tôi bắt đầu quá trình tìm kiếm: Chạy qua cái piano, sao hôm nay tay chân lóng ngóng, lại chẳng ham nghe cái âm thanh dìu dặt dạo nào nữa? Thế là đóng nắp đàn lại. Định vào blog nhưng cũng chẳng vào làm gì, vì ai nấy rên rỉ cuối tuần buồn còn hơn cả mình. Tức quá, phone cho con cái: - Con đang xem lễ ba ơi! Thế là cúp máy. Định đi càfê, nhưng càfê hồi sáng rồi, cũng buồn như chuồn chuồn. Mở nắp chai rượu ra: Chẳng lẽ uống một mình, chửi một mình như anh Chí thì có ra văn vẻ gì. Phone gọi bạn tới chơi: - Vợ tao sắp đẻ! Tao đang chờ đây. Hm! Giờ này mà còn đẻ với điếc! Gọi bạn khác: Ơ hay, hôm nay đang đợi bên sui gia đến nói chuyện! Lại gọi tiếp thêm người khác nữa: - Ơ giờ này mình đang ở SG... Trời ơi là Trời! Ông Nhạc Sĩ ơi! Sao ông giàu niềm vui thế? Được chọn lựa niềm vui này niềm vui kia sướng nhỉ? Còn tôi thì loay hoay lục tìm muốn điên lên mà không có. Sao tôi nghèo thế? nghèo niềm vui thế?
Hm, chẳng lẽ bây giờ ngồi đây mà mếu sao? Thế thì còn ra thể thống gì nữa? Và rồi lại mở máy tính, mở blog, viết những dòng này cho nó hạ hỏa một tí. Phải chăng vui buồn do ở nơi mình? Có ai cho mình vui nổi đâu? Có thể họ sẽ cho nhưng mình có biết nhận hay không? Ừ thì thôi cứ nhận đi vậy, cứ tập dần đi vậy, mai mốt buồn lại kéo vào blog, lại than thở thở than, lại kèo nhèo thân phận, lại cù cưa cù nhằng, rốt cuộc thì cũng lôi tuột vào trong lão già Papi này mà thôi. Hm... Tức thật, thế thì xin mọi người dang ra nhé, để tớ quăng cục buồn đi nơi khác xem sao. Quăng được cục buồn thì mới hy vọng có được cục vui để mà chọn lựa mỗi ngày, như ông Cố Nhạc Sĩ Họ Trịnh kia vậy, phải không nào?

Những hơi ấm quanh ta

Mấy hôm nay trời trở lạnh, thường ngày thì hai vợ chồng tôi cùng ngồi làm việc chung, mỗi người một máy, cô Út thì đi học thêm rồi nên Đức vua và Tể tướng cứ việc trị vì trên ngai báu mà chẳng có tí thần dân nào, nhìn quanh thấy cũng lành lạnh trống vắng. Con cái lớn y như chim, đủ lông đủ cánh rồi thì cứ bay đi, lâu lâu quay về tổ ấm một chút cũng đủ là hạnh phúc cho đôi vợ chồng già này rồi... Cứ mong con cái cháu chắt quây quần là hết giá lạnh thôi.
Kể ra như vậy để thấy được cái hơi ấm quanh mình nó quý giá như thế nào. Hôm nọ chúng tôi xem lại mấy tấm hình cưới của con, bất chợt tôi thấy tóc mình hình như bạc nhiều quá, tôi hỏi: Em à, hình như tóc anh bạc nhiều lắm phải không? Tể tướng cười đáp: Chứ chẳng lẽ anh tưởng mình còn trẻ à? Già ngắc rồi ông ơi! Ơ hay, nhìn kỹ thì thấy nếp nhăn trên mặt nhiều, tóc bạc nhiều, ngày nay làm việc cũng chậm hơn ngày xưa nhiều, mười mấy năm trước, hồi còn vẽ Hesman, định mức mỗi ngày vẽ 17 trang, thế mà nay chỉ định mức 6 trang mà cũng còn lóng ngóng thiếu trước hụt sau. Hóa ra là mình già nhiều, thời gian nó cứ âm thầm, cứ len lén trôi đi trong lúc nhịp đời cứ tất bật mà ta quên nhìn lại, khi quay lại nhìn thì thấy đời đã xanh rêu là vậy. Nhạc sĩ họ Trịnh quả thật nói đúng ghê.
Mà này, xanh rêu thật nhưng không mốc rêu đâu, tự tôi lắm khi nhìn ngược vào trong tâm hồn sao vẫn thấy mình còn trẻ quá, lắm lúc những suy nghĩ của mình thấy vẫn còn mơn mởn tươi xinh. Tôi vốn là người rất khó tính, cầu toàn, lại rất mẫn cảm nên hở tí gì là suy luận lung tung, có khi lại buồn buồn mủi lòng nữa chứ, lắm khi lại làm phiền lòng người khác, song cứ mỗi lần đặt tay lên bàn phím để viết blog, tự dưng tôi thấy tâm hồn mình nó trẻ lại từ bao giờ, nỗi khó chịu cũng từ từ biến mất và suy tư trong đầu hình như cũng thoáng hơn, lắm khi viết rồi quay sang vợ bảo, em xem nè, anh viết như vậy có được không, nàng chỉ cười và bảo: Cố lên anh ơi! Cố lên đây là cố làm đấy! Đừng ham viết quá mà bỏ bê công việc mất công Nhà Xuất Bản nó hối nghe anh? Nói thế nghĩa là nàng chẳng bình phẩm gì về những entry của mình, nhưng tự tôi cũng hiểu là đối với tể tướng, tìm một lời khen cũng hơi bị khó đấy, bà ấy sợ tôi thăng hoa quá rồi sinh ra tự kiêu, ngạo mạn đó mà. Cũng đúng thôi, có ai hiểu vợ mình bằng chính mình phải không? "Nằm trong chăn mới biết chăn có... vợ" mà! Bố Cu Hưng bảo thế, nghe cũng hay hay, đúng đúng. Thế đấy, cái việc già - trẻ đối với tôi nó không có biên giới, như cái entry tôi viết trước đây mấy hôm, tôi chỉ thấy rằng, dường như cái không gian quanh mình, có thể là gia đình, có thể là blog, nó tạo nên hơi ấm cho mình để mình làm mới mỗi ngày là vậy, tuổi già nhưng tinh thần trẻ là thế, mới cách đây mấy hôm ở đám cưới đứa cháu, tôi vẫn trẻ mỏ hát oang oang "Người yêu ơi đừng bao giờ cách xa..." mà, vẫn còn trẻ chán?!
Từ đó làm tôi nghiệm được ra rằng, cuộc sống đến với ta không chỉ là cơm ăn áo mặc hay danh vọng địa vị mà còn là bạn bè, cho dù vì cầu toàn nên nay tôi đã U50 mà vẫn chưa có một người "bạn thân" đúng nghĩa, tể tướng là bạn thân của mình rồi thì khỏi nói, xét cho đúng nghĩa bạn thân thì hơi khó đấy, nhưng mà cần gì nhỉ? Tôi có rất nhiều người bạn bình thường thôi cũng là quá đủ, thân thiết chỉ là nhưng đánh giá tượng trưng thôi, chứ bạn thì vẫn là bạn, vợ là bạn và blog cũng vẫn là bạn, có sao đâu? Tất cả là những hương vị ấm áp cho cuộc đời giá lạnh mỗi người mà. Tất cả đều quý giá như nhau thôi...
Ơ mà cũng lạ, hóa ra sáng nay đi lễ về thấy trời lạnh quá, lan man vài dòng cho vui đấy mà! Chúc mọi người ai cũng tìm ra được chút ấm áp cho riêng mình, nếu ai còn dư thì cho tôi xin một miếng nhé! Hihi! Noel sắp đến rồi...

Hai tiếng Anh Em

Tôi thường rất lấy làm căm phẫn khi đọc những mẩu tin anh em đánh nhau, anh em đưa nhau ra tòa, anh em giành giật chiếm đoạt nhau thứ này thứ khác... Mỗi lần đọc những tin đại loại như thế, tôi tức muốn điên người lên được. Chẳng phải vì tôi lấy luân lý ra mà dạy đời đâu, vì tôi còn phải học ở đời rất nhiều, học chứ chẳng phải là dạy. Tôi có nỗi bất hạnh là không được làm thầy sau những lần hồ sơ gọi vào trường sư phạm đã gởi về nhưng hoàn cảnh đã khiến tôi dây dưa rồi trôi tuột khỏi tầm tay, cho nên không được dạy, chứ chẳng phải là "mất" đâu nhé! Có được dạy đâu mà mất? Tôi không dám đem luân lý ra mà so sánh, nhưng tôi nhận thấy rằng, luân lý là một cái vốn rất quý, và tình cảm anh em cũng thế, cũng thiêng liêng và cao quý như vậy.
Ngay từ nhỏ, chúng tôi đã dị ứng với tiếng "tui" khi xưng hô với nhau, anh em là anh em, bao nhiêu tuổi cũng phải xưng hô như thế, bạc đầu cũng vẫn anh ơi chị ơi em đây... Vợ chồng cũng vậy, khi cãi nhau cũng phải là anh anh em em chứ xưng hô bằng tui là không yên đâu nhé! Cái tiếng anh anh em em nó tạo cho chúng ta một cảm giác êm ái và yêu thương biết chừng nào. Do vậy mà mỗi khi nghe anh em ruột xưng hô với nhau ông - tui hoặc thậm chí tao - mày tôi thấy nó lạ lẫm làm sao ấy, lạ lẫm vì tiếng mẹ đẻ mình đã cưu mang hai chữ anh - em sao không biết đem ra mà xài? Uổng quá đi phải không?
Tình anh em - nghĩa huynh đệ thiết nghĩ chúng ta đã biết, đã nghe quá nhiều ngay từ tấm bé cho đến khi trưởng thành nên tôi cũng mạn phép không nhắc lại làm gì, nhưng sau khi lục lại hơn nghìn tấm ảnh cưới con trai thứ của tôi vừa rồi, tôi chợt thấy mấy tấm ảnh rất cảm động này...
Trời nắng, nhà đám không thể dựng cái lọng vì lấn lòng đường giao thông nên người anh cả cầm dù ra đứng che nắng cho hai em suốt cả buổi. Nhìn lại thấy mà thương quá, thấy xúc động quá. Thấy làm anh thật khó mà cũng thật là dễ, chỉ cần những cử chỉ nhỏ nhoi ấy thôi cũng đủ nói lên biết bao nhiêu lời...
Ông bà ta thường nói: "Không cho ruột ăn, nhưng động tới ruột thì ruột đau" là vậy đó, cái tình máu mủ ruột thịt không có gì ví được, so sánh được, nó được cảm nhận bằng những gì thiêng liêng nhất của một con người, và vì thế mà nó vô giá. Người anh không chỉ là người sinh trước em, lớn hơn em vài tuổi, mà người anh cũng còn là người thầy của em ngay từ khi còn thơ, đi học, làm bài vở, không biết gì, không hiểu gì thì cứ anh ơi, chị ơi, chỉ cho em cái này, bày cho em cái kia... Nhờ đó mà qua từng ngày lớn lên, kiến thức ta được vững vàng hơn trước, người anh, người chị có khác chi người thầy đâu? Do vậy mà trong ngày Nhà Giáo năm nay, tôi nảy ra cái ý để viết entry này như một lời biết ơn anh chị tôi ngày xưa, anh chị chúng ta ngày xưa, ít nhiều gì thì cũng đã dạy ta, ít nhiều gì thì anh chị cũng là thầy của ta là vậy.
Vậy thì hỡi ai đó, nếu có đọc qua cái entry này thì cũng xin hãy ngẫm lại mình một tí đi nhé! Hãy luôn là anh anh em em với nhau nhé! Hãy luôn nhớ đến anh chị mình với những tình cảm thiêng liêng trân trọng nhất đấy nhé! Một chữ cũng là Thầy, nửa chữ cũng là Thầy, phải thế không nhỉ?